هوش‌مصنوعی (AI) محرک انقلاب صنعتی چهارم
فناوری‌های جدید، باعث ظهور انقلاب صنعتی چهارم در دنیا شده است. در این میان، هوش مصنوعی بیشک نقش محرک را ایفا میکند. در واقع هوش مصنوعی، عنصری لازم برای رهاسازی پتانسیل این فناوری‌ها است.
تمرکز هوش مصنوعی از حوزۀ مصرف کننده به حوزۀ صنعت منتقل شده است. در واقع هوش مصنوعی پایه و اساس تحول دیجیتال و نوآوری در کسبوکار است. به عبارت دیگر هوش مصنوعی پنجرهای جدید، رو به پیشرفت و توسعه در حوزه‌های فناوری و نظریه‌پردازی است.
هوش مصنوعی، از سال 2006 توجه انسان@های زیادی را به خود جلب کرده است و در حال حاضر در زندگی روزمرۀ ما اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال، یادگیری عمیق (Deep learning) تأثیر بسیار زیادی بر فناوری‌های تشخیص صدا، چهره و شیوۀ پردازش زبان طبیعی گذاشته است. امروزه، صنایع مختلف به شدت به حوزۀ هوش مصنوعی علاقه‌مند هستند و تلاش میکنند به حرکت انقلاب صنعتی چهارم سرعت ببخشند.
همانطور که گفتیم، هوش مصنوعی پایه و اساس تحول نامرئی دیجتال و نوآوری در کسبوکار است. هوش مصنوعی، با تغییر روش انجام کارها به سازمان‌ها کمک میکند تا از تجربۀ علمی خود بیشترین بهره را ببرند. در واقع هوش مصنوعی با جایگزین کردن نیروهای کار سنتی، به شرکت‌ها کمک میکند تا به عنصر مولد تبدیل شوند. درنتیجه، این تحول موجب رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری در حوزۀ فناوری خواهد شد.
در واقع هوش مصنوعی راه‌های جدیدی برای پیشرفت در حوزۀ تولید، ارائه خدمات و سایر صنایع معرفی میکند. علاوه بر مواردی که قبلاً به آنها اشاره کردیم، هوش مصنوعی دنیای اقتصاد را نیز دگرگون کرده است و فرصت‌های جدیدی برای توسعۀ اجتماعی در اختیار ما قرارداده است.
اخیراً، هوش مصنوعی به بخش قانونی سیستم اتوماسیون بسیاری از سازمان‌ها تبدیل شده است. به عبارت دیگر میتوانیم بگوییم، هوش مصنوعی هستۀ انقلاب صنعتی چهارم است.
از آنجایی که بسیاری از سازمان‌ها نمیتوانند به تنهایی به اهداف مورد نظر خود در حوزۀ هوش مصنوعی دست پیدا کنند، ملی‌گرایی و جهانی‌زدایی در این حوزه تهدید بزرگی برای توسعۀ هوش مصنوعی محسوب میشود. سیاست‌های تدافعی نه تنها مانع پیشرفت هوش مصنوعی هستند، بلکه تأثیرات منفی گستردۀ آنها سایر صنایع را نیز تحت‌الشعاع قرار میدهد. در حال حاضر، اتحادیۀ اروپا بهترین نمونه‌ای است که میتواند میزان آسیب‌پذیری همکاری‌های بین‌المللی را نشان دهد. کشورهای اتحادیۀ اروپا با همکاری هم بازار داخلی بینظیری را تشکیل دادند. در واقع تمام کشورهای اتحادیۀ اروپا، چند دهه است که از همکارهای فرامرزی و نوآوری‌های مشترک سود میبرند. ظهور ملی‌گرایی در این شرایط، به معنی پسروی برای همۀ کشورهاست.
رهگیری هوش مصنوعی، تلاش شگفت‌آور جامعۀ بین‌المللی
امروزه، تمام فعالیت‌های ما براساس تسهیم دانش فرامرزی است. به عبارت دیگر، تلاش میکنیم تا با توسعۀ پروژه‌های مربوط به حوزۀ هوش مصنوعی راه‌حل‌هایی برای چالش‌های امروزی جهان بیابیم.
پروژۀ رهگیری هوش مصنوعی، در واقع تلاشی جهانی برای ایجاد تحول است. در جهان امروز، 19 میلیون کودک از نابینایی رنج میبرند. در صورت تشخیص زودهنگام بیماری، 70 درصد از این کودکان میتوانستند از نعمت بینایی بهره‌مند شوند. برنامه‌های غربالگری، در کاهش تشخیص‌های دیرهنگام بسیار سودمند هستند. به عبارت دیگر میتوانیم از ظرفیت افراد جامعه استفاده کنیم، یعنی ابزار تشخیصی در اختیار آنها قرار دهیم تا کودکان در معرض خطر نابینایی را شناسایی کنند و به پزشکان معرفی کنند.
طراحی و توسعۀ چنین دستگاهی بر پایۀ هوش مصنوعی، مستلزم جمعآوری اطلاعاتِ هزاران کودک است. در یک همکاری بینظیر بین شرکت هوآوِی (Huawei) و شرکت نوپای اسپانیایی دایو (DIVE)، 18 چشمپزشک از 5 کشور دنیا در 3 قارۀ جهان دست به کار شدند تا اطلاعات کودکان مبتلا به مشکلات چشم و کودکان معمولی را جمعآوری کنند.
در این پروژه، شرکت هوآوِی(Huawei) با مراکز تحقیقاتی اسپانیا، مکزیک، روسیه، ویتنام و چین همکاری میکند تا بار دیگر اهمیت تسهیم دانش فرامرزی در حوزۀ هوش مصنوعی به همگان ثابت شود.
موانع را از پیش رو بردارید
چالش‌ها و موانعی که هوش مصنوعی با آنها مواجه است چند لایه هستند. بنابراین هوش مصنوعی برای حفظ جایگاه خود در صنعت و افزایش بهره‌وری باید دانش صنعتی را با عَمَل ترکیب کند و موانع موجود در جمعآوری داده، پیاده‌سازی الگو و مدیریت آن را برطرف کند.
درک نامناسب از شاخص‌های صنعتی و تجربۀ ناکافی در مهندسی ویژگی (feature engineering)، بزرگترین چالش‌های موجود هنگام به‌کارگیری هوش مصنوعی در زمینۀ الگوسازی بهینه است.
همزمان این صنایع با مسائل سیاسی مانند ملی‌گرایی در حوزۀ فناوری نیز دست و پنجه نرم میکنند. ملی‌گرایی در حوزۀ فناوری (Tech Nationalism) به معنی سیاست‌ها و اقداماتی است که دولت‌ها به شکل مستقیم یا غیرمستقیم برای انحصاری کردن فروش یا ارائه خدمات در حوزۀ فناوری به کار میبرند. ملی‌گرایی و انزواطلبی در این حوزه، به اعتماد چند جانبه میان کشورها لطمه میزند.
آثار مخرب ملی‌گرایی در حوزۀ فناوری فقط مانع پیشرفت هوش مصنوعی نمیشود، بلکه زنجیرۀ تأمین و صنایع مربوط را نیز تحت‌الشعاع قرار میدهد. علاوه بر مواردی که ذکر کردیم، آثار مخرب ملی‌گرایی حوزه‌هایی مانند امنیت ملی، امنیت فضای مجازی، تجارت و رقابت‌های صنعتی را نیز دربرمی‌گیرد. همچنین مانع تدوین استاندارهای بین‌المللی میشود.
ارتباط، تنها راه بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود
ملی‌گرایی فناوری، شرکت‌ها را مجبور میکند تا به تنهایی در این حوزه فعالیت کنند. اما پیشرفت در حوزۀ فناوری فقط با همکاری در سطح بین‌المللی محقق میشود. شرکت‌ها برای ارزش‌آفرینی باید علاوه بر صنایع دیگر با مشتریان و شرکای خود در سراسر جهان در ارتباط باشند. در واقع ارتباط جهانی، فرصت‌های جدیدی برای همکاری، تعامل و ارزش‌آفرینی با صنایع مختلف در اختیار شرکت‌ها قرار میدهد. برای اینکه تحول دیجیتال باعث رشد اقتصادی و ثروت‌آوری شود، اجزای مختلف آن باید کاملاً کارآمد باشد. در واقع ارتباط گستردۀ جهانی، تنها راه مدیریت انقلاب صنعتی چهارم است.
پاسخ‌ها