فناوری‌های سلامت الکترونیکی | مزایا و چالش‌های برنامه‌های کاربردی سلامت الکترونیکی
سلامت دیجیتال در کشورهای در حال توسعه
خرداد 18, 1400
راه‌حل‌های سلامت دیجیتال:استراتژی عدالت در سلامت
خرداد 22, 1400
استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در مراقبت‌های سلامت را سلامت الکترونیکی می‌نامند.
سلامت الکترونیکی تبادل تصویر برای تبادل اطلاعات پزشکی و تجزیه‌وتحلیل‌های مروبوطه را ترکیب می‌کند. فناوری‌های سلامت الکترونیکی گردآوری هوشمند اطلاعات ثبت شده سلامت و هماهنگ سازی ارجاعات مراکز پزشکی را ترکیب می‌کند.
فناوری‌های سلامت الکترونیکی پشتیبانی احتمالی برای خودمدیریتی بیماری را فراهم می‌کند، اما ارزش برنامه‌های کاربردی فعلی برای بیمارانی با بیماری‌های مزمن چندگانه (MCC) شفاف و مشخص نیست.
مزایای اصلی فناوری‌های سلامت الکترونیکی می‌تواند شامل موارد زیر باشد: فناوری‌های سلامت الکترونیکی می‌تواند بسیار در زمان صرفه‌جویی کند، فناوری‌های سلامت الکترونیکی اطلاعات بیشتری به افراد درباره سلامتشان می‌دهد. پزشکان با استفاده از فناوری‌های سلامت الکترونیکی می‌توانند به شکل ایمن و راحت اطلاعات را با همکارانشان به اشتراک بگذارند.
مزایا و چالش‌های مدیریت سلامت الکترونیکی. مزایا و چالش‌های فناوری‌های سلامت الکترونیکی – چگونه بر چالش‌های سلامت الکترونیکی فائق آییم و چگونه استفاده از سلامت الکترونیکی را ساده و سودمند کنیم؟
فناوری‌های سلامت الکترونیکی
اهمیت اطلاعات سلامت به سرعت در حال رشد است زیرا در حال تبدیل شدن به جزئی جدانشدنی از هر سیستم مراقبت سلامت ملی است.
اطلاعات سلامت مزایای بسیاری از جمله مزایای کمّی، کیفی و راهبردی برای بهبود خدمات مراقب سلامت دارد.
یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای خدمات مراقبت سلامت با کیفیت، در دسترس بودن اطلاعات با کیفیت برای عموم، بیماران، کارکنان بخش پزشکی، و دیگر کاربران کلیدی از جمله برنامه‌ریزان مراقبت‌های سلامت است.
در آغاز، پیش از این‌که عمیق‌تر وارد سازوکارها و پیاده‌سازی سلامت الکترونیکی و موارد بنیادی بسیار مهمی که آن را می‌سازند و مسائلی که می‌تواند به کارگیری و پیاده‌سازی مفهوم سلامت الکترونیکی را به عقب بیندازد شوم، مناسب می‌دانم مفهوم سلامت الکترونیکی را شفاف کرده و آن را تعریف کنم.
سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سلامت الکترونیکی را استفاده ایمن و مقرون به صرفه از فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش آن‌ها در پشتیبانی از سلامت حیطه‌های مرتبط با آن، از جمله خدمات مراقبت سلامت، نظارت بر سلامت، ادبیات سلامت، آموزش و دانش تعریف می‌کند.
به عبارت دیگر، سلامت الکترونیکی همان به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در بخش‌های پزشکی و مراقبت سلامت از جمله حیطه‌های آموزشی، تحقیقاتی و مدیریتی است.
هدف از زیرساخت اطلاعاتی برای سلامت الکترونیکی «بهبود کلی خدمات سلامت و ارائه خدمات سلامت با کیفیت به فراهم کردن اطلاعات صحیح و به موقع برای عموم، بیماران، کارکنان پزشکی» است.
بر همین اساس، وزارت بهداشت مسئولیت بسیار بزرگی در استفاده از این بودجه عظیم برای فعالسازی و پیاده‌سازی مفهوم سلامت الکترونیکی بر عهده دارد.
بر این اساس، وزارت بهداشت مسئولیت بسیار بزرگی را در استفاده از این بودجه عظیم برای فعالسازی و اجرای مفهوم سلامت الکترونیکی به عهده گرفته است.
از این رو، به کارگیری و پیاده‌سازی سیستم خود مدیریتی سلامت الکترونیکی و استفاده از خدمات آن تنها می‌تواند از یک رویکرد همه‌جانبه به دست می‌آید که همه داده‌های فعلی و آینده را در نظر بگیرد و همه شرایط و عوامل محلی را با تمرکز بر عوامل انسانی مشخص کند و همه افراد کادر فعلی را برای مواجهه با مفهوم سلامت الکترونیکی آماده سازد.
فناوری‌های سلامت الکترونیکی با استانداردها و قوانین مشخصی با تأکید بر اخلاق و با همکاری کامل میان بخش‌های مختلف خدمات سلامت برای انتشار آگاهی اطلاعاتی در همه بخش‌های جامعه، به ویژه در رابطه با بخش انفورماتیک سلامت، علاوه بر ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات و سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای ضروری کار می‌کند.
کاربردهای سلامت الکترونیکی چه هستند؟
- مدیریت درمانی و مراقبت‌های سلامت
- آموزش سلامت
- برنامه‌ریزی راهبردی سلامت
- آموزش و تعلیم سلامت
- مراقبت و پشتیبانی بیماران
- خدمات پیشگیرانه سلامت
- تدارک خدمات سلامت
- خدمات دانش بنیان
- سوابق الکترونیک سلامت
- ارتباطات راه دور پزشکی
- پزشکی مبتنی بر مدرک (EBM)
- مراقبت‌های همه‌گیری
- سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی
عزم سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای سلامت الکترونیکی
عزم سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای سلامت الکترونیکی به نکات مهمی گفته می‌شود که بدنه قانون‌گذار WHO اهمیت توسعه در سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی سلامت و نقش مؤثر مثبت آن بر کیفیت خدمات سلامت ارائه شده را بیان کرده‌اند.
ما در این‌جا برخی از نکات مهم مربوطه به عزم سازمان جهانی بهداشت در رابطه با سلامت الکترونیکی را مشخص کرده‌ایم:
- توسعه یک برنامه راهبردی بلند مدت برای توسعه و اجرای مفهوم خدمات سلامت الکترونیکی در بخش‌های مختلف مراقبت‌های سلامت، از جمله مدیریت سلامت و در عین حال برانگیختن بخش‌های عمومی و خصوصی برای مشارکت در فعالیت‌های سلامت الکترونیکی.
- کار برای ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات پزشکی به منظور پشتیبانی از استفاده بهینه حداکثری و فعالسازی کاربردهای سلامت الکترونیکی.
در همین حال ادامه کار برای فراهم آوری خدمات ارتباطی برای کاهش هزینه مشارکت برای موفقیت مفهوم سلامت الکترونیکی.
- برنامه‌ریزی برای دسترسی به همه گروه‌ها در جامعه بر اساس نیازهایشان از طریق خدمات سلامت الکترونیکی و در نظر داشتن ایجاد و پیاده‌سازی سیستم اطلاعاتی سلامت الکترونیکی عمومی.
- کار مشترک با بخش‌های خصوصی و مؤسسات دولتی و نیز سازمان بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های سلامت برای پشتیبانی و توسعه خدمات سلامت از طریق مفهوم سلامت الکترونیکی.
- ترکیب تلاش‌ها برای کار بر روی تعریف استانداردهای سلامت الکترونیکی و کار بر روی ایجاد مقررات رسمی و قانونی و قانونگذاری برای کار در سلامت الکترونیکی کاربردهای آن.
عزم سلامت الکترونیکی سازمان بهداشت جهانی در به‌کارگیری و ارزیابی خدمات و رویدادهای سلامت الکترونیکی و نحوه دسترسی به بهترین خدمات اقتصادی کمک کرده و بر ایمنی و حفظ استانداردهای اخلاقی و حفظ حریم خصوصی، آزادی و برابری تأکید می‌کند.
- ایجاد شبکه‌ای از مراکز کارکردی ویژه برای بهترین کاربردهای سلامت الکترونیکی به همراه مراکز پشتیبانی فنی.
مزایای خدمات سلامت الکتروینی چیست؟
مزایای احتمالی مستقیم و غیرمستقیم زیادی برای پیاده سازی این مفهوم و خدمات سلامت الکترونیکی وجود دارد. سه مزیت احتمالی را می‌توان برای به‌کارگیری خدمات سلامت الکترونیکی متصور شد:
- مزایای کمّی مزایای قابل فهم و محاسبه به‌کارگیری سلامت الکترونیکی همچون مزایای اقتصادی و مالی هستند.
- مزایای کیفی و غیرمستقیم همچون بهبود بهره‌وری و کیفیت خدمات سلامت، کاهش خطاهای پزشکی، افزایش سرعت پاسخ‌دهی، سرعت دسترسی به اطاعات، اشتراک گذاری دسترسی و استفاده از اطلاعات
- مزایای راهبردی، از جمله جمع آوری و استفاده از اطلاعات در تحقیقات و فرآیندهای برنامه‌ریزی راهبردی و شناسایی نیازهای بلند مدت.
از این رو انتظار می‌رود که وزارت بهداشت برنامه راهبردی برای فعالسازی و پیاده‌سازی مفهوم سلامت الکترونیکی توسعه داده و ارکان اساسی برای ایجاد بنیادی قوی برای به‌کارگیری خدمات سلامت الکترونیکی را در نظر بگیرد.
جعبه ابزار راهبرد سلامت الکترونیکی ملی
برنامه راهبردی سلامت الکترونیکی ملّی با هدف پیوند میان ارائه خدمات سلامت الکترونیکی با پتانسیل فناوری اطلاعات، برای دستیابی به موارد زیر به وجود آمده است:
- پشتیبانی از بخش عمومی با ارائه اطلاعات به‌روز درباره سلامت و خدمات سلامت.
- پشتیبانی از بیماران از طریق ارتباطات الکترونیکی مؤثر، مدیریت بهتر آموزش، صرفه‌جویی در زمان در مواجهه با اطلاعات، و تسهیل دسترسی به تجربیات بیشتر
- بهبود مدیریت و فراهم کردن خدمات با ارائه داده‌های با کیفیت برای پشتیبانی با نتایج بهتر از طریق اطلاعات باکیفیت، بررسی‌های پزشکی و کنترل مدیریت این اطلاعات
نتایج مورد انتظار این راهبرد سلامت الکترونیکی شامل بهبود کیفیت درمان، و کارایی فرآیندهای مختلف مربوط به سیستم مراقبت بهداشتی از طریق استفاده از سیستم‌های فناوری اطلاعات ملی است. که شامل موارد زیر می‌شود:
- افزایش آگاهی سلامت، روش‌های مراقبت شخصی، و خدمات سلامت موجود.
- بهبود ایمنی کلی و خدمات دقیق مراقبت سلامت.
- کار بر روی راحتی بیماران، کیفیت مراقبت و خدمات پشتیبانی برای بازتاب مزایای فناوری اطلاعات مدرن
- افزایش ظرفیت جذب بخش خدمات سلامت با معرفی تغییرات و اصلاحات لازم.
توانمندسازی بخش مراقبت‌های سلامت برای ادامه و بهبود اقدامات تشخیصی و پزشکی تا حد امکان
چالش‌های اساسی مربوط به خدمات سلامت الکترونیکی چه هستند؟
باید اشاره کرد که موانع و چالش‌های بسیاری وجود دارد که استفاده از خدمات سلامت الکترونیکی و انفورماتیک پزشکی را به تأخیر می‌اندازاد. ما در این جا به 9 چالش و مسئله اساسی در رابطه با خدمات سلامت الکترونیکی اشاره کرده‌ایم.
9 چالش اساسی برای سلامت الکترونیکی
- فقدان آگاهی کافی از ارزش اطلاعات پزشکی و سلامت الکترونیکی در توسعه خدمات سلامت.
- نبود دید شفاف انتخابگر در میان مؤسسات سلامت برای ارائه خدمات مراقبت سلامت.
- نبود علاقه به توسعه برنامه‌های استراتژیک پایه‌ای مناسب برای شرایط موسسات درمانی.
برخی برنامه‌های راهبردی قابل اجرا نیستند زیرا متناسب نیستند و نیازهای و شرایط منابع موجود را در نظر نمی‌گیرند.
- عدم توانایی برای تحمل هزینه‌های توسعه زیرساخت و به‌کارگیری خدمات سلامت الکترونیکی.
- نبود تجربه و فقدان قابلیت‌های انسانی خوب و مناسب در زمینه اطلاعات پزشکی.
- زیرساخت ضعیف، از جمله توان‌بخشی کادر انسانی پزشکی و غیرپزشکی برای مواجهه با مفهوم سلامت الکتروینک و ارائه خدمات
- فقدان یا ضعف قوانین و قانونگذاری، در رابطه با ارائه خدمات سلامت الکترونیکی
- به حاشیه راندن نقش بخش خصوصی و مؤسسات درمانی خصوصی.
- سطح ضعیف همکاری و پیوند میان بخش‌های مختلف سلامت
چگونگی بر چالش‌های سلامت الکترونیکی فائق آییم؟
برای فائق آمدن بر چالش‌های سلامت الکترونیکی می‌توانید نکات و فنون زیر را به کار گیرید:
- توسعه بینشی شفاف برای وزارت از طریق برنامه‌ای استراتژیک بر مبنای داده‌ها و دخیل کردن همه نیازهای فعلی و آینده و در نظر گرفتن همه شرایط و عوامل محلی
- تمرکز بر ایجاد کادر شایسته و توانمندسازی کادرهای موجود برای مواجهه با مفهوم سلامت الکترونیکی و ارائه خدمات
- تأکید بر مفهوم پرونده سلامت الکترونیکی
- فراهم کردن همکاری کامل میان همه بخش‌های سلامت و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی
- وضع استانداردها، قوانین و مقررات مربوط به سلامت الکترونیکی و اخلاق حرفه‌ای با تأکید بر محرمانگی و حراست از اطلاعات بیمار.
- انتشار آگاهی اطلاعاتی در میان همه بخش‌های جامعه، به خصوص در رابطه با اطلاعات پزشکی.
برخی پروژه‌های سلامت الکترونیکی وجود دارد که می‌تواند برای گذر از چالش‌های مرسومی که برنامه‌های سلامت الکترونیکی با آن مواجهند کمک‌کننده باشد. اولویت پروژه‌های سلامت الکترونیکی می تواند شامل موارد زیر باشد:
توسعه سیاست- که طیف وسیعی از موضوعات چون نیازهای اخلاقی و قانونی، حفظ حریم خصوصی و پروتکل‌های محرمانگی اشتراک‌گذاری، دسترسی به داده‌ها، استفاده از داده و موارد دیگر را پوشش می‌دهد.
کارت مراقبت سلامت – کارت مراقبت سلامت یک کارت شناسایی است که برای دسترسی به خدمات بیمه سلامت عمومی و معرفی سیستم مراقبت سلامت ملی لازم است. کارت سلامت به دارنده کارت حق تخفیف مانند تخفیف در هزینه داروها، خدمات پزشکی و دیگر موارد دولتی را می‌دهد.
خدمات تجزیه‌وتحلیل داده‌ها- جمع‌آوری داده‌ها از همه ارائه‌دهندگان خدمات سلامت و فراهم کردن این اطلاعات برای اهداف تحلیل، برنامه‌ریزی و گزارش‌دهی.
مرکز داده- ذخیره همه داده‌های سلامت الکترونیکی در محیطی امن و منعطف
ایجاد طرفیت برای ارائه‌کنندگان خدمات- همچون سیستم‌های اطلاعاتی تدارکات و بیمارستان و سیستم‌های اطلاعاتی پزشکی/بیمارستانی برای مراقبت‌های سلامت اولیه
استراتژی اشتراک‌گذاری خدمات دیداری- این برنامه شامل نحوه استفاده از تحلیل فعلی و برنامه‌ریزی شده تشخیص‌های دیداری، و توسعه استراتژی آینده برای اشتراک‌گذاری دیداری میان مؤسسات مختلف حاضر در طرح می‌شود.
برای مطالعه مقالات بیشتر به وبلاگ تکاپو مراجعه کنید.
