در زمانی که هیچ پاسخی در خصوص خسارت‌های مالی و مدت همه‌گیری­ جهانی کرونا نداشته باشیم، غیرممکن است ارزیابی کاملی از تاثیر کرونا بر اقتصاد جهانی و تجارت بین‌الملل داشته باشیم.

گرچه در آغاز، انتظار می­رفت همه‌­گیری جهانی کرونا تاثیر کوتاه­ مدتی بر زنجیره­‌های تامین داشته باشد، اکنون بر این موضوع واقفیم که کاهش رشد اقتصادی بلندمدت منجر به مسایل پیچیده­تری در میان­مدت و درازمدت برای زنجیره­های تامین در آسیا و مناطق دیگر خواهد شد.

پیش از این، وقفه­‌هایی در زنجیره­‌های تامین حوزه‌­هایی غیر از سلامت و دارو شروع به ظهور نمود و انتظار می­رود تا تاثیرهای همه­‌گیری جهانی در تعداد رو به افزایشی از کشورها تداوم یابد.

دردسرهای تجاری و مالی که به ­وسیله ویروس کرونا افزایش یافته است

اکنون می‌­توانیم چهار مساله مالی ناشی از عدم قطعیت، نوسان­‌پذیری و فرار سرمایه را که با همه­‌گیری جهانی کرونا افزایش یافته است، مورد تاکید قرار دهیم.

• سقوط بازار سهام
• کاهش ارزش ارز
• رکود قیمت نفت
• افت قیمت طلا
• تضعیف تجارت بین‌الملل و تولید

تضعیف تجارت جهانی اساسا نتیجه این عوامل است:

1. کاهش داد ستد بین صادرکنندگان و واردکنندگان
2. افول اقتصاد که اکثراً سبب کاهش تقاضای کالاها می­شود.
3. مباحث زنجیره تامین در محدوده تولیدکنندگان زنجیره میانی تا تولیدکنندگان نهایی

بنا به اظهارات فابریزیو اوپرتی و مائوریسیو مسکیتا موریرا از بانک توسعه اینتر­آمریکن، برخی از اقدامات مالی اولیه در پاسخ­گویی به مباحث تجاری ناشی از ویروس کرونا به شرح ذیل می­باشد:

• تداوم حمایت از تجارت آزاد، زیرا آ­ن­ها بر این باورند اگر دولت­‌ها جهانی­ شدن را مسبب بحران حاضر بدانند، قدمی رو به عقب خواهد بود.
• افزایش هماهنگی و یکپارچگی کشورها جهت تداوم سرمایه‌­گذاری خارجی
• کاهش محدودیت­‌ها در صادرات تجهیزات پزشکی و دارو (بیشتر در اروپا و آسیا مشاهده شده­است) زیرا گرچه در کوتاه­ مدت سبب افزایش عرضه داخلی می‌­گردد، اما در میان­ مدت و درازمدت منجر به بی­ثباتی می­‌گردد.
• حذف تعرفه‌­ها و محدودیت­‌های غیرتعرفه‌­ای برای تجهیزات، ملزومات و ضدعفونی­کننده‌­ها که در کاهش هزینه­‌های این محصولات اساسی، سودمند خواهد بود.
• شناساندن معاهدات تجاری محلی مشتمل بر چندین بخش برای سهولت­بخشی هماهنگی به منظور جلوگیری وکاهش میزان همه‌­گیری جهانی
• تسهیل نمودن دستورالعمل­‌های حمل کالاهای اساسی
• منع حمایت شدید از بخش کشاورزی برای اجتناب از افت زنجیره تامین داخلی غذا
• کار با واسطه­‌های صادراتی برای شناسایی فرصت­‌ها و ایجاد ارتباطات تجاری

شرایط واردات و صادرات در زمان کرونا در نمونه­‌هایی از کشورهای توسعه‌­یافته

چین:

استثنای تعرفه‌­ای برای واردات ملزومات پزشکی وجود نداشت، اما تعرفه موقت منحصراً برای ملزومات و کالاهایی که به ­وسیله  موسسات دولتی خریداری شده بود، وجود داشت.

آمریکا:

• مرجع حفاظت از مرز و گمرک (CPB) خاطرنشان نمود در صورت لزوم، روزهای بیشتری را برای پرداخت تعرفه­ها، مالیات­ها و حق الزحمه­ها تعیین خواهد نمود.
• به این دلیل ­که درخواست­ها برای مصوبه­های الزام آور و درخواست­های شامل نمونه­های فیزیکی ممکن است زمان ببرد، مرجع حفاظت از مرز و گمرک، قوانین الکترونیک را برای پذیرش مدارک به صورت آنلاین پیشنهاد نمود.
• کمیته تجارت بین­الملل به افراد امکان می­دهد تا درخواست­ها را از طریق سیستم اطلاعات اسناد الکترونیک (EDIS) ارائه دهند.

اتحادیه اروپا:

• ممنوعیت برای صادرات تجهیزات ایمنی پزشکی به خارج از اتحادیه اروپا وجود دارد، مگر آن­که صادرکننده مجوز دریافت کند.

وضعیت توافقات بین‌المللی

آمریکا و انگلیس: به ­زودی گفتگوهای خود را در زمینه تجارت آغاز خواهند کرد، با این وجود باید زمان آن را تعیین کنند.

آمریکا و چین: نتوانستند راهی برای پیشرفت مذاکرات در مرحله اول توافق تجاری خود پیدا کنند و هنوز مشخص نشده که ایراد از همه­گیری جهانی است یا از بی­میلی به بازبینی این بحث است.

آمریکا و اتحادیه اروپا: شواهدی وجود ندارد که این مناطق در حال توافق متقابل هستند و تا زمانی که هیات داوری سازمان تجارت جهانی رای خود را مبنی بر میزان تعرفه­های که اتحادیه اروپا می­تواند بر واردات کالا از آمریکا وضع کند اعلام ننموده، این امر میسر نخواهد شد.

انگلیس و اتحادیه اروپا: دور دوم مذاکرات بر سر برگزیت که برای مارس2020، زمان­بندی شده بود، لغو گردید. زمان جدیدی برای از سرگیری مذاکرات تعیین نشد.

آمریکا، کانادا و مکزیک: یکم  جولای، اولین زمان مناسب جهت اجرای توافق  بین این کشورها است.

مکزیک و آمریکای لاتین

کووید-19، بیشترین تاثیر خود را در صنایع مکزیک، به­ویژه صنایع خودروسازی، الکترونیک، هوافضا، لوازم خانگی و صنایع فولاد گذاشته است، به این خاطر که صنایع اشاره شده  به واردات کالاها جهت مونتاژ یا تبدیل و یا صادرات کالاهای نهایی احتیاج دارند.

گرچه اعلام گردید که بنادر اقیانوس آرام و مانزانیلو بسته می­باشند، حقیقت این است که درهای هیچ­کدام از گمرک­های بنادر مکزیک، برای واردات از آسیا بسته نیست. گرچه در عمل، عملیات تدارکات پیچیده تر می­می­باشد و تاخیرهایی وجود دارد.

پیشنهاد می­کنیم برای واردات کالاها تنها به یک روش معمول ساده بسنده نکنید، زیرا حمل ونقل کانتینری از راه دریایی به شدت صدمه دیده است.

در عین حال، مکزیک ممنوعیتی برای سفر بین المللی غیر­ضروری (تجاری) را به ایالت امریکا و برعکس وضع نموده است. حتی زمانی که این محدودیت هدف تاثیر بر تجارت کالاها را ندارد، این باور تاثیر خفیف مستقیمی بر سفر و بر صادرات تخصصی خدمات دارد و همچنین به صورت موازی بر حمل دریایی تاثیرگذار است، زیرا هواپیماهای مسافربری به طور عادی حجم وسیعی از  بار را جاب­ه‌جا می­کنند.

واردات و صادرات در زمان کرونا با زیان‌های شدید مواجه است، در نتیجه دولت­‌ها باید اقدامات موثری برای کاهش تاثیر بر اقتصاد و جوامع خود به کار ببرند. سازمان­‌های مختلف به شرکت‌ها توصیه کرده‌اند تا حمل و نقل خود به ­وسیله شرکت­‌های ترابری را کنترل کنند و برنامه‌­ریزی جهت سلب مسئولیت از عرضه­‌کنندگان داشته باشند و به دنبال پیداکردن بهترین روش­‌های ممکن باشند.

منبع