چگونه یک کسبوکار خانوادگی بادوام بسازیم؟
قضاوت درباره شرکتها و کسبوکارها از طریق تصویر منتشر شده از آنها در رسانههای اجتماعی میتواند باعث ایجاد تفکراتی منفی، نظیر اینکه مشاغل خانوادگی به عنوان کانون قدرت کنار گذاشته شده و در نهایت به شکست میرسند، شود. اما بسیاری از کسبوکارهای خانوادگی که دههها و حتی قرنها به تداوم ادامه داده و بارها موفقیت در عرصههای مختلف را به دست آوردهاند، مدرکی برای نقض این مسئله هستند.
نویسندگان جنبههای کاربردی و مهم از مالکیت را که منجر به رونق و یا شکست کسبوکارها شدهاند، بررسی کردهاند. این جنبهها شامل؛ نوع مالکیت (نظیر مالکیت فردی- انفرادی، و مشارکتی یا غیره)، ساختار حاکمیت شرکتی نظیر تعریف ارائه شده از آنها برای موفقیت، اطلاعاتی که مالک با دیگر اعضای خانواده و شرکا در میان میگذارد، و نحوه انتقال رهبری و مالکیت به نسل بعدی میشود.
حالا ممکن است برایتان سوالاتی مختلف همچون کسبوکارهای خانوادگی جز کدام یک از این دو دسته هستند؟ آیا آنها منجر به ورشکستگی و از دست رفتن پول و سرمایه موجود در بازار میشوند و یا به گسترش و بهبود کسبوکارهای جهانی کمک کرده و در دسته ماندگارترین تجارتها قرار میگیرند؟ پیش آید. برای پاسخ به این سوالات میتوانیم بگوییم کسبوکارهای خانوادگی میتوانند جز هر دو دسته از این گروهها باشند. آنها میتوانند بسیار ظریف و شکننده یا بسیار مقاوم و بادوام باشند.
برای توضیح بیشتر درباره این دو تفاوت باید به عواملی همچون تاثیرگذاری نوع مالکیت بر موفقیت تجارت خانوادگی به صورت بلندمدت بپردازیم. مالکیت نحوه شکلگیری قدرت یک کسبوکار را ارائه میدهد. بیایید با یک مثال بیشتر به این مسئله بپردازیم. یک تیم ورزشی حرفهای را تصور کنید. براساس قوانین بازی، مالک تیم حق اتخاذ هرگونه تصمیم مهمی را برعهده دارد. او میتواند مربی را اخراج کرده، یا بازیکنان جدید را در لیست انتظار قرار دهد، یا زمان فروش تیم و مسائل بسیار دیگری را تعیین کند و تیمهای ورزشی که بهترین رکوردها را به دست میآورند، مالکان بزرگی در راس خود دارند. اگر مالک تیم مدنظر شما ناکارآمد و غیرحرفهای باشد، احتمالا تیم مدنظر شما دیر یا زود محکوم به نابودی خواهد بود.
در شرکتهای بزرگ عمومی، اغلب مالکان شرکت را سرمایهگذاران آن تشکیل میدهند و میزان نفوذ و تاثیرگذاری آنها محدود است. معمولا آنها به اعضای هیئت مدیره و مدیر اجازه تصمیمگیری و مدیریت میدهند و در صورت هرگونه نارضایتی درباره وضعیت کسبوکار و تجارت به فروش سهام خود میپردازند. نحوه و نوع مالکیت کسبوکارهای خانوادگی نیز تفاوت زیادی با کسبوکارهای عمومی و دولتی ندارد. معمولا فرآیند مدیریت و تصمیمگیری توسط اعضای کمی از خویشاوندان و اعضای خانواده صورت میگیرد.
توانایی و تاثیرگذاری برخی از این اعضا در تشکیل شرکت در مقایسه با اعضا دیگر عمیقتر و بیشتر است و آنها از روابط خود برای بهبود وضعیت کسبوکارشان استفاده میکنند. البته پنج حق مهم و کاربردی برای کسبوکارهای خانوادگی معین شده است. این پنج حق اصلی در کسبوکارهای خانوادگی شامل موارد ذیل میشود:
- طراحی و تعیین: اینکه خواهان چه نوع مالکیتی هستید؟
- تصمیمگیری: ساختار حکمرانی چگونه خواهد بود؟
- ارزش و بها: موفقیت برای شما چگونه تعریف میشود؟
- اطلاعرسانی: چه عواملی باعث برقراری یا عدم برقراری ارتباطات تجاری و خانوادگی شما میشود؟
- انتقالدهی: نحوه انتقال کسبوکار به نسل بعدی شما چگونه است؟
درک و استفاده موثر از این حقوق باعث افزایش درصد موفقیت درازمدت شرکت شما میشود. البته، سوتفاهم یا سواستفادههایی که ممکن است در مسیر برایتان رخ دهد میتواند هرآنچه را که خانواده در طی نسلها ساخته، از بین ببرد. به همین خاطر ما تصمیم گرفتیم در ادامه به بررسی بیشتر این پنج حق میپردازیم.
خواستار چه نوع مالکیتی هستید؟
معمولا مشاغل خانوادگی مشابه یکدیگر هستند. اما چهار نوع اساسی آن از لحاظ مالکیت متفاوت هستند. اگر میخواهید شغل خانوادگی شما نسلها ادامه داشته باشد، ضروری است با ویژگیهای کسبوکار خود، نقاط قوت و چالشهای مرتبط به آن آشنا باشید. انتخاب نوع مالکیت کسبوکار شما صرفا یک تشریفات قانونی نیست، بلکه نوع مالکیت و مشارکت اعضای مختلف در کسبوکار شما میتواند منجر به ایجاد فرصت یا از بین رفتن آن شود. از جمله انواع مختلف مالکیت میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
- مالکیت انفرادی- فردی، در این نوع مالکیت یکی از اعضای خانواده به عنوان مالک کسبوکار و شرکت شناخته میشود و به این ترتیب، مسئولیت کلیه تصمیمات را برعهده میگیرد. این شیوه رهبری برای زمانی که کسبوکار نیازمند تصمیمات قاطع است، و یا زمانی که نقدینگی کافی برای کلیه سهامداران وجود دارد، مناسب است. البته این نوع مالکیت نتایج منفی همچون انتخاب جانشین توسط مالک اصلی را در پی دارد. از آنجایی که کلیه تصمیمات را صاحب و مالک اصلی میگیرد، گاها ممکن است فرد نامناسب برای مالکیت تعیین شود. به این ترتیب، خطر از دست دادن سرمایه و کسبوکار وجود دارد.
- مالکیت مشارکتی، مالکیت به اعضای فعال خانواده در تجارت محدود میشود. این نوع مالکیت امکان دستیابی به دیدگاههای مختلف را فراهم میکند. علاوه بر این، قوانین واضحی درباره چگونگی عضویت و خروج افراد از گروه تعیین میکند. این نوع مالکیت همچون مالکیت انفرادی اعضای خانواده را درگیر کسبوکار کرده و آنها را در مقابل از دست دادن سرمایه آسیبپذیر میکند. این نوع مالکیت به دلیل عدم رهبری یک فرد از مقاومت و دیدگاههای بیشتری برخوردار است، اما ممکن است اختلافاتی برای نحوه انتخاب مالک یا مالکان آتی کسبوکار رخ دهد.
- مالکیت تقسیم شده، در این شیوه مالکیت ممکن است هر کدام از اعضای خانواده به عنوان مالک منتخب شده و در تصمیمگیریها مشارکت کنند. معمولا در این نوع مالکیت، سهام اعضای خانواده به طور مساوی منتقل میشود. البته نکته منفی در این شیوه مالکیت تفاوت عقاید و دیدگاههای مالکان است. و در برخی موارد همسوسازی مالکان با چالشهای بزرگی امری دشوار است.
- مالکیت متمرکز، هر یک از اعضای خانواده میتوانند مالک باشد، و در تصمیمگیریها مشارکت داشته باشد. معمولا سهام بین اعضای خانواده به صورت مساوی تقسیم میشود و از طریق تقسیم سهام میتوان اعضای خانواده را به سهام متصل کرد. اما مالکان میتوانند براساس میزان تمایل خود در تصمیمگیریها و نوع مالکیت شرکت شرکت کنند. نکته منفی این مالکیت فروش سهام اعضای خانواده برای تبدیلسازی سهام به پول است، که میتواند منجر به ایجاد چالشهای دیگری برای اعضای خانواده شود.
اگرچه نوع مالکیت مخلوط هم وجود دارد، اما معمولا بیشتر مشاغل خانوادگی در یکی از این چهار دسته قرار میگیرند. در طی یک نظرسنجی مشخص شده که حدود ۱۳٪ مالکیتها شامل مالکیت انفرادی، ۲۴٪ شامل مالکیت مشارکتی، ۳۶٪ شامل مالکیت تقسیم شده و ۲۷٪ مالکیت جهان را مالکیت متمرکز تشکیل میدهند.
ساختار حاکمیت چگونه معین میشود؟
مالکان کسبوکارهای خانوادگی قدرت تصمیمگیری عمیقی دارند. شرکت و کسبوکارهای بزرگی در جامعه وجود دارند که حتی یک دلار را هم بدون تایید مالکان نمیتوانند بابت هزینهای پرداخت کنند. زمانی که قدرت به این صورت هدایت میشود، در واقع یک مزیت رقابتی بزرگ به وجود میآید و بدین ترتیب، فرصتهای زیادی برای سرمایهگذاریهای جدید رخ میدهد. اما اگر از قدرتی که مالکیت در اختیار دارد، استفاده درستی نشود، کسبوکارها دچار ضررهای جبرانناپذیری میشوند.
متاسفانه، برخی از مالکان خواهان کنترل بیش از حد هستند و به همین خاطر خلاقیت و نوآوری را بین کارکنان خود در نطفه خفه میکنند. به این ترتیب، استعدادها و فرصتهای جدید برای شرکت رخ نمیدهد. برخی دیگر ممکن است حین تصمیمگیری درباره مسائل مهم عقبنشینی کرده و بدین صورت مشکلاتی را برای کسبوکار ایجاد کنند. حتی گاها مشاهده شده زمانی که تصمیمات به مدیرانی که جز اعضای خانواده نیستند سپرده میشوند، نتایج منفی رخ میدهد و تقریبا شرکتها و مشاغل خانوادگی از بین میروند.
در واقع، میتوان معنای حاکمیت را در مشاغل خانوادگی یافتن حد وسط بین مدیریت خرد و ترک کردن مسئولیتها دانست و این مسئله به همراه گسترش و رشد کسبوکار با چالش بیشتری همراه است. به همین منظور، ما یک چهارچوب ساده تحت عنوان مدل چهار اتاقه برای تصمیمگیری بهتر پیشنهاد کردیم. تجارت خود را همچون خانه ای که چهار اتاق برای مالکان، اعضای هیئت مدیره، مدیر و خانواده بزرگتر دارد، در نظر بگیرید. مالکان اهداف سطح بالا تعیین کرده و اعضای هیئت مدیره را تعیین میکنند.
اعضای هیئت مدیره بر مشاغل نظارت داشته و مدیر عامل را استخدام و یا اخراج میکند، و مدیر استراتژی تجارت را تعیین کرده و نحوه اجرای آن را رهبری میکند. از آنجایی که اعضای هیئت مدیره و مدیر به مالکان گزارشهای مربوطه را ارائه میدهند، سه اتاق اول در یک ردیف قرار گرفته و اتاق مالکان در راس همه آنها قرار میگیرد و اعضای خانواده هم در کنار سه اتاق دیگر قرار میگیرند و این اتاق همچون خط ارتباط عاطفی بین تجارت و مالکان عمل میکند، و نشانگر میزان نفوذ اعضای خانواده در تجارت است.
در مشاغل خانوادگی که به درستی اداره میشوند، هر اتاق قوانین مخصوص خود همچون تصمیمات مخصوص هر حوزه که در هر اتاق گرفته میشود و غیره را دارد. و نقش افراد از اتاقی به اتاق دیگر متفاوت است. به عنوان مثال، مدیر عاملی که جز اعضای خانواده نیست میتواند تصمیماتی درباره نحوه مدیریت اتخاذ کند، اما هیچگونه قدرتی برای تعیین چگونگی استفاده مالکان از سود سهامشان ندارد. در این نوع حاکمیت سلسه مراتب و مرزها معین شده است.
مدل چهار اتاق به مالکان کسبوکارهای خانوادگی کمک میکند تا کنترل بیشتری بر مهمترین موضوعات تجاری و خانوادگی داشته باشند، و براساس این مدل تصمیمات لازمه را اتخاذ کنند. در واقع، مالکان کسبوکارهای خانوادگی میتوانند از این مدل برای مرور و بررسی تصمیمات اتخاذ شده تجاری خود استفاده کنند.
تعریف شما از موفقیت چیست؟
صاحبان مشاغل حق استفاده از ارزش ایجاد شده توسط شرکت و کسبوکار خود را دارند. همراه با این حق تعریفی از موفقیت نیز حاصل میشود. یکی از بهترین حقوق کسبوکارهای خانوادگی تعیین عوامل مهم و میزان اهمیت آنها است. به همین خاطر، هیچ فردی خارج از اعضای خانواده نمیتواند سهامداران و اعضای خانواده را به تغییر عقایدشان، تغییر در میزان کسب درآمد آنها و غیره مجبور کند. شما به عنوان یک مالک میتوانید از این حق برای دوام و بهبود کسبوکار خانوادگی خود بهره ببرید.
این رویکرد میتواند منجر به گسترش کسبوکار شما و افزایش دوام آن از نسلی به نسل بعد نسبت به شرکتها و کسبوکارهای دولتی یا عمومی شود. البته برخی از مالکان کسبوکارهای خانوادگی ارزشها و حقوق خود را به روشنی بیان نمیکنند که این امر میتواند منجر به از دست رفتن فرصتهای جدید و یا چالشهای دیگری همچون اولویت بندی برای موضوعات مختلف و غیره شود. پیشنهاد میشود، در اسرع وقت حقوق و ارزشهایی خاصی برای کسبوکار خانوادگی خود تعیین کنید. اینگونه میتوانید از نتایج منفی در امان باشید.
یکی از مهمترین عوامل ارزشگذاری اهداف هستند. اهداف، به سه دسته کلی تقسیم میشوند. شما میتوانید رشد کسبوکارتان یا به حداکثر رساندن ارزش مالی تجارت خود را هدف قرار دهید. میتوانید در پی نقدینگی باشید. یا میتوانید کنترل و مدیریت بهتر کسبوکارتان را هدف قرار داده و برای دستیابی به آن تلاش کنید.
شما می توانید مجموعهای از این اهداف را دنبال کرده و یا ترکیبی از آنها را به عنوان هدف تجاری خود معین کنید. ترکیبی از این اهداف در دسته استراتژیهای مرتبط به مالک کسبوکار قرار میگیرند. مشاغل خانوادگی موفق ترکیبی از استراتژیهای مختلف را انتخاب کرده و از آنها استفاده میکنند. معمولا، این استراتژیها به ایجاد ارزشها و حقوق آشکار کمک میکنند.
مورد بعدی، گام برداشتن مطابقت با اولویتها است. به این ترتیب، مالکان میتوانند اطمینان حاصل کنند که کارکنان آنها به سمت اهدافشان گام برمیدارند. و بدین صورت، سریعتر به اهداف خود دست یابند. اولویتها میتوانند با هدف دستیابی به نتایج مالی یا غیرمالی تعیین شوند. برای این کار ضروری است اولویتی مشخص کرده و کارکنان را به سمت آن راهنمایی کنید.
تعیین اهدافی معین توسط مالک تجاری باعث دستیابی به نتیجه مدنظر در سریعترین زمان ممکن میشود. علاوه بر این، شانس ماندگاری کسبوکار خانوادگی او نیز در مقایسه با رقبایش افزایش پیدا میکند که خود یک نتیجه عالی و کارآمد برای کسبوکارهای خانوادگی است.
شما با چه چیزی ارتباط برقرار خواهید کرد/ یا نخواهید کرد؟
مالکان از نظر قانونی حق دارند اطلاعاتی درباره مسائل حقوقی، سازمانی و اسناد مالکیت کسبوکار خود داشته باشند و به جز مواردی که باید آنها را با سرمایهگذاران، وامدهندگان یا اعضای هیئتمدیره در میان بگذارند، نیازی به اشتراکگذاری اطلاعات خود را با هیچ فرد حقیقی و حقوقی دیگری (غیر از دولت) ندارند.
این به معنای این است که مالکان ارتباطات را کنترل میکنند. و بدون اجازه آنها هیچ اطلاعاتی به اشتراک گذاشته نمیشود و نحوه استفاده مالکان از این حق خود بر میزان پایداری و طول عمر کسبوکار تاثیر مستقیم دارد. به همین خاطر است، که داشتن ارتباط موثر در بین اعضای خانواده اهمیت زیادی دارد. در واقع روابط مطمئن و امن باعث ایجاد نتایج مثبت بسیار در خانواده میشود؛ از جمله نتایج مثبت روابط موثر در بین اعضای میتوان به سه مورد مهم زیر اشاره کرد:
- سرمایه مالی، نتیجه اول است. مالکان متعهدی که ارتباط عاطفی قوی با کسبوکار و اعضای خانواده خود ایجاد کردهاند، به صورت طولانی مدت و پایدار به تجارت و فروش میپردازند.
- سرمایه انسانی، نتیجه دوم است. به این ترتیب میتوان اعضای خانواده را درگیر کسبوکار و کار کرد، و از استعدادها و دیدگاههای آنها برای دستیابی به نتایج بهتر بهره برد.
- و نتیجه آخر، برخورداری از سرمایه اجتماعی است. خلق شهرت و اعتبار مثبت نزد مشتریان، تامینکنندگان، مردم و سهامداران میتواند منجر به خلق کسبوکاری ماندگار و خاص شود.
خصوصی نگه داشتن مسائل و موضوعات مختلف قابل درک است. حریم خصوصی می تواند باعث محافظت تجارت و اعضای خانواده در برابر افراد خارجی شود. اما اگر بیش از حد مسائل خصوصی نگه داشته شوند، می تواند منجر به از بین رفتن تجارت شود.
در ابتدای زندگی تجاری شما، معمولا ارتباطات غیررسمی هستند. به همین منظور، پیشنهاد میشود به جلسات، سیاستها، عملکردها و غیره، توجه لازم را داشته باشید. به این ترتیب، شما میتوانید در آینده از این مسائل به نفع کسبوکار تجاری خود بهره ببرید. اطلاعاتی شامل ارزشها، تصمیمات، اهداف، تفکرات و ایدهها را می توان از طریق این جلسات و ملاقاتها کسب کرده و در آینده از آنها استفاده کرد. خصوصی نگهداشتن این اطلاعات نکته مثبت است.
اما پیشنهاد میشود آنها را با افراد معتمد و ذینفعان خود به اشتراک بگذارید. مراقب باشید، عدم اشتراکگذاری اطلاعات میتواند باعث از بین رفتن کسبوکار خانوادگی شما شود. پس با مهارتهای برقراری ارتباط موثر آشنا شده و از آنها در روابط تجاری و خانوادگی خود بهره ببرید. به عبارتی، میتوان گفت توصیه میشود با روشهای اطلاع رسانی عاقلانه آشنا شوید.
چگونگی مدیریت انتقال کسبوکار خانوادگی به نسل بعدی
آخرین حق مالکان، تصمیمگیری در مورد نحوه خروج خود از تجارتشان است. شما میتوانید انتخاب کنید چه کسی صاحب کسبوکار شما شود، مالکیت جدید به چه شکلی و چه زمانی رخ دهد. شما میتوانید از این حق برای تصمیمگیری درباره نحوه انتقال کسبوکارتان به نسل بعدی بهره ببرید. شما باید جواب سوالاتی همچون با داراییهای شما چگونه برخورد شود؟ چگونگی انتقال منصب مدیریت، اعضای معتمد تجارت شما و مسئولیتهای آنها در کسبوکار شما و غیره را پیدا کنید.
فراموش نکنید، به تاخیر انداختن این انتقال و یا عدم برنامهریزی برای آن میتواند منجر به ایجاد ضعف برای کسبوکار شما شود. به یاد داشته باشید، انتقال قدرت در زمان مناسب و به فرد مناسب و معتمد میتواند منجر به تحکیم کسبوکار شما شود. شما برای اجرای انتقال موفقیتآمیز به یک برنامه مشخص نیاز دارید. در واقع، ممکن است چالشهایی در این حین برایتان رخ دهد که سه مورد از این چالشها شامل موارد زیر میشود:
-
نحوه انتقال داراییهای تجاری خود
آیا نوع مالکیت کسبوکار شما (مالکیت انفراد، مشارکتی و غیره) را حفظ خواهید کرد یا آن را تغییر میدهید؟ آیا مالکیت کسبوکارتان را یک دفعه یا به تدریج (نظیر انتقال منافع اقتصادی به نسل بعدی با حفظ کنترل رای خود) واگذار میکنید؟ چه تدابیری برای به حداقل رساندن مالیاتهای تجاری خود در این دوره اندیشیده اید؟
-
واگذاری نقشها
چگونه مسیر جانشینی لازم را برای رهاکردن رهبری فعلی ایجاد میکنید؟ چگونه طبق مدل چهار اتاق با استعدادترین افراد را برای کسبوکار خود انتخاب میکنید؟ چگونه نقشها را به نسل بعدی خود واگذار میکنید؟
-
بهبود و توسعه قابلیتها و مهارتهای مورد نیاز نسل بعدی
شما باید بتوانید نسل آتی را با مهارتهای مورد نیازشان در کسبوکار و زندگی شخصی شان آشنا کنید. شما باید بتوانید با کمک به آنها فرصتی ویژه و منحصر به فرد برای یادگیری آنها فراهم کنید. باید بتوانید پاسخ سوال نحوه ایجاد فرصت به منظور یادگیری بیشتر و بهتر آنها را بیایید.
انتقال، نه یک واقعه بلکه یک روند است، و استمرار داشتن در آن میتواند شانس انتخاب فرد – افراد درست را برای مالکیت آتی کسبوکار در پی داشته باشد. شما باید بدانید نمیتوانید برنامههایی تعیین کرده و آنها را به نسل بعدی خود دیکته کنید. در حقیقت، این شیوه مدیریت در درازمدت کاربردی و جوابگو نیست. بلکه از طریق آماده سازی رهبران و مدیران آتی و ایجاد برنامههایی مناسب و مورد نیاز با شرایط مدیران به موفقیت طولانی مدت کسبوکارتان کمک کنید. گاهی بزرگترین مشکل برای عدم پیشبرد برنامهها عدم شروع کار است.
شما به عنوان یک مالک و مدیر باتجربه باید این قضیه را در نظر گرفته و از طریق بررسی نگرانیها و مسائل آتی کسبوکارتان، خود و فرد مناسب و مدنظرتان را آماده مالکیت و مدیریت کسبوکار خانوادگیتان کنید. در واقع، عقب انداختن این تصمیمگیری میتواند منجر به ایجاد نتایج منفی برای کسبوکار شما و حتی نابودی آن شود. پس مهلتی برای خود تعیین کرده و متناسب با آن برنامههایی برای این انتقال قدرت تعیین کرده و در راستای دستیابی به آنها گام بردارید.
جمعبندی
به عنوان جمعبندی میتوان گفت مالکان کسبوکارهای خانوادگی بدون تلاش و برنامهریزی هوشمندانه، بهرهبرداری از کمک اعضای خانواده و غیره نمیتوانند به نتایج مثبت و مدنظرشان دست یابند. به همین خاطر، شما به عنوان یک مالک باید به تعیین برنامههایی برای دستیابی به نتایج مدنظرتان بپردازید.
شما به عنوان یک مالک میتوانید از حقوق ارائه شده برای مالکیت و مدیریت بهتر کسبوکار خانوادگی خود بهره ببرید. شما میتوانید به صورت کوتاه مدت هر کدام از شیوههای مالکیت را برای کسبوکار خود معین کرده و به منظور دستیابی به اهدافتان تلاش کنید. پس از آن از طریق بررسی روشهای مختلف و نتایج آنها میتوانید نسبت به استفاده از یک یا ترکیبی از آنها بپردازید. به این ترتیب، شما میتوانید با نقاط قوت و آسیب هر یک از این شیوهها برای مدیریت بهتر و کارآمدتر آشنا شده و از آنها برای دستیابی به نتایج بهتر بهره ببرید.
البته، علاوه بر این روشها میتوانید از مدل چهار اتاق، نحوه آماده سازی خود و کسبوکارتان برای انتقال به نسل بعدی و نکات ذکر شده دیگر در این مطلب به منظور دستیابی به نتایج بهتر و چالشهای کمتر در کسبوکار خانوادگی خود بهره ببرید. در آخر، امیدواریم این مطلب برای کسبوکار خانوادگی شما کارآمد بوده باشد و شما بتوانید از نکات ذکر شده به منظور بهبود کسبوکار خود و گذر از چالشهای مختلف استفاده کنید.
مدرسه مشترک اتاق بازگانی تهران و دانشگاه صنعتی امیرکبیر دوره کسبوکار خانوادگی را برگزار میکند.
در دوره کسبوکار خانوادگی موارد زیر ارائه خواهد شد:
- جلسه یک و نیم ساعته مشاوره رایگان پس از برگزاری دوره با هر یک از صاحبان کسبوکار که در دوره حضور داشتهاند.
- تحلیل و بررسی چالشها و مسایل هر یک از کسبوکارهای حاضر در دوره بصورت کیس
- ارائه آموزشهای عملی با رویکرد اجرایی در کسبوکار
- ارائه بستر دانشی هر کارگاه پیش از شروع هر کارگاه به مخاطبان جهت آشنایی ایشان با مباحثی قرار است راجع به آن صحبت کنیم
- اختصاص آخرین جلسه از دوره به تهیه طرح کلی و مسیر اجرایی کسبوکارهای حاضر در دوره با توجه به شناخت عمیقی که حاضرین در دوره از کسبوکارهای خانوادگی خود کسب نمودهاند.
پاسخها