نیاز به تاب‌آوری در سازمان‎‌ها و شرکت‌‌ها

نیاز به تاب‌آوری در سازمان‌ها و شرکت‍‌ها، موضوعی است که امروزه به دلیل وقوع انقلاب صنعتی چهارم، بیش از پیش مورد توجه مدیران و رهبران قرار گرفته است. ما در این مقاله از سایت مک‌کینزی نگاهی به اهمیت این موضوع خواهیم انداخت و مقاله‌های مرتیط به این موضوع را به شما معرفی خواهیم کرد.

در اینجا به مواردی که سازمان‎‌ها و شرکت‎‌های موفق و پیشرو برای آینده کسب‌و‌کار خود به آن نیازمند هستند، اشاره می‌‎کنیم. بزرگان بسیاری همچون مک کینزی (McKinsey)، کتی جورج (Katy George) و دیگران درباره اهمیت تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری سازمان‎‌ها بحث کرده‌‎اند. با این مقاله همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص تاب‌آوری و افزایش انعطاف‌پذیری سازمان‎‌ها‎ و شرکت‎‌ها در دوران همه‌گیری ویروس کرونا و پس از آن به دست آورید.

همه‌گیری جهانی ویروس کووید ۱۹ انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری شرکت‎‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. کنار آمدن با تغییرات بزرگی که به واسطه ویروس COVID-19 رخ داده باعث شده شرکت‎‌ها و سازمان‎‌های بزرگ و کوچک‌ با انواع مختلف کسب‌وکارها اقدام به کار از راه دور کنند و با آن سازگاری پیدا نمایند. در ضمن، فضاهای کاری فیزیکی و نحوه تامین تدارکات و شبکه‎‌های مختلف سازمانی نیز با تغییراتی مواجه شده است.

همچنین، روش‎‌های عملیاتی و اجرایی مقابله با خطرات و آثار ویروس کووید ۱۹ هم تغییر یافته‎‌اند. در ضمن، پیامدها و نتایج به وجود آمده به واسطه ویروس کووید ۱۹ فراوان بوده است. براساس، بررسی‎‌ها و مطالعات انجام گرفته ارتباط مستقیمی بین کارآیی عملیاتی و رفاه اقتصادی وجود دارد. اما حالا چه اتفاقی برای شرکت‎‌های کوچک و بزرگ می‌‎افتد؟ واقعیت این است که پیش‌بینی رخدادها و صدمات به وقوع پیوسته در عرصه زنجیره تامین معمولا غیرممکن است. براساس، تحقیقات انجام گرفته توسط McKinsey، شرکت‎‌ها گزارش داده‌‎اند، که هر 3.7 سال یک بار وقایعی منجر به ایجاد ضررهای تقریبا 45 درصدی EBITDA در طول یک دهه می‎‌شود.

در مقابل، خبر نویدبخش این است که سازمان‎‌ها می‎‌توانند در برابر خطرات و ریسک‌‎هایی همچون همه‌گیری ویروس کرونا محافظت شده عمل کنند. به این ترتیب، تغییری در میزان تولید و بهره‌وری اقتصادی آن‌ها رخ نخواهد داد و چه بسا گاها با افزایش بهره‌وری و تولید مواجه شوند. شرکت‎‌ها و سازمان‎‌های موفق امروز و سال‎‌های آتی اقدام به طراحی مجدد عملیات‎‌های اجرایی و زنجیره‎‌های تامین خود برای محافظت در برابر خطرات بزرگ‌تر و حادتر می‎‌کنند.

کیتی جورج (Katy George)، شریک ارشد McKinsey & Company می‎‌گوید: «نیاز به بصیرت و دیدن هر دو عرصه تقاضا و عرضه، سازمان‌‎ها را قادر می‌‎سازد تا بتوانند در مقابل ضررها با حداقل تاثیرات بر بهره‌وری و تولید خود به سمت بازدهی بهتر و بیشتر پیش روند.»

امروزه شرکت‎‌ها وسازمان‎‌های پیشرو و موفق با استفاده از سه روش، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری خود را افزایش می‌‎دهند:

1. بازبینی پایگاه عرضه و ردپای دارایی‎‌های جهانی شرکت‎‌ها
2. پیشروی و حرکت به سمت دیجیتالی شدن عملیات‎‌های اجرایی شرکت
3. تبدیل مدل‎‌های تجاری با هدف دستیابی به سرعت عملیاتی چند منظوره

سازمان‎‌ها و شرکت‎‌هایی که مورد بررسی و گفتگو قرار گرفته‌‎اند، می‎‌دانند که تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری آن‌ها فقط مختص برخورد با مسائل و چالش‎‌های امروزی نیست. بلکه آن‌ها این طرز تفکر و فرهنگ را با فناوری و ابزارهای دیجیتالی تقویت می‎‌کنند تا بتوانند برای آینده و تغییراتی که به همراه آن به وجود می‌‎آیند، آماده شوند. تعریف اصطلاح از انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری به توانایی بازیابی و رفع مشکلات در سریع‌‎ترین زمان ممکن در شرکت‎‌ها و سازمان‎‌ها امروزه بیش از گذشته به کار گرفته می‎‌شود.

در واقع، سازمان‎‌ها متوجه این مسئله شده‎‌اند که اکنون زمان توقف نیست. بلکه آن‌ها می‎‌دانند اکنون زمان تصور مجدد زنجیره‎‌های تامین، تطبیق و سازگاری ایده‎‌های قدیمی با کارایی، رشد و انعطاف‌پذیری بیشتر است.

بازبینی در ردپای دارایی‎‌های جهان

یکی از پیامدهای قابل توجه بیماری همه گیر کرونا این است که زنجیره ارزش محصولات بیش از گذشته سازماندهی شده است. به همین علت، دارایی‌‎های شبکه متحد و یکپارچه در سطح جهان و زنجیره‌‎های تامین اغلب باعث تسریع روند شکست می‌‎شوند. بحران سلامتی که در حال حاضر همه کشورها را درگیر خود کرده است، باعث شده شرکت‎‌ها درباره گزینه‎‌های خرید و فروش خود تجدید نظر کنند تا بتوانند با انعطاف‌پذیری بیشتری به تامین منابع خود بپردازند.

جورج (George) می‎گوید: «این رویکرد ( استفاده از فناوری‌‎های دیجیتالی و تحلیلی جدید) باعث افزایش امنیت عرضه و کاهش هزینه‎‌ها شده است. البته در نهایت، حوزه تولید افزایش پیدا کرده و متناسب با آن عرصه تقاضا نیز افزایش پیدا می‎‌کند. همچنین، شرکت‎‌ها و سازمان‎‌ها دقیق‎‌تر تامین‌کنندگان خود را در زنجیره ارزش‎‌هایشان بررسی می‎‌کنند تا بتوانند درک بهتری از ردپای تولید و ثبات مالی آن‌ها داشته باشند.» در نظرسنجی اخیر McKinsey دو سوم پاسخ‌دهندگان از تامین‌کنندگان اصلی خود سوال کرده‌‎اند که آیا آن‌ها برنامه‌‎ای برای تداوم تجارت خود در دست اجرا دارند یا خیر؟

تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری یک خصوصیت درونی است، اما برنامه‌‎ها و استراتژی‎‌هایی که از آن حمایت می‎‌کنند، می‌‎توانند سطح وسیع‌‎تری را در‌بر‌بگیرند. امانوئل فابر (Emmanuel Faber) مدیرعامل شرکت دانون (Danone) شرکت غذا و نوشیدنی فرانسوی، می‎‌گوید: «شرکت ما خود را متعهد کرده است، فعالیت‎‌هایش را در راستای سلامت مصرف‌کنندگان و کره زمین پیش ببرد.»

در سال 2019، این شرکت ماموریت تشکیل اتحاد موقتی به همراه 20 شرکت پیشرو در حوزه غذا و کشاورزی را برعهده گرفت. هدف از این ماموریت افزایش پایداری صنعت لبنیات جهانی به کمک پرورش‌دهندگان لبنی با استفاده از شیوه‎‌های تحول‌یافته در عرصه کشاورزی بوده است.

فابر (Faber) می‌‎گوید: «تمرکز بر شیوه‎‌های کشاورزی احیاکننده و تحول‌یافته، اطمینان از سالم بودن خاک، صرفه‌جویی در میزان آب باعث افزایش اطمینان از انتقال مزرعه به نسل بعدی و درآمد پایدار برای کشاورزان می‌‎شود.» وی همچنین می‌‎افزاید: «از طریق ادغام کشاورزی احیاکننده در زنجیره‌‎های تامین اعضای این اتحاد موقتی به پیشرفت در بهبود خاک و لبنیات دست یافته‌‎ایم. به این ترتیب، توانستیم اکوسیستم محلی و جهانی را بهبود بخشیم.»

فابر در ادامه می‎‌گوید: «نتایج حاصل از عملیات انجام گرفته باعث انعطاف‌پذیری بیشتر، استفاده از شیوه‎‌های احیاکننده در وضعیت تغذیه‎ مردم و ارتقای ظرفیت ذخیره آب در خاک شده است. در کل، نتیجه این عملیات اجرایی بهبود وضعیت کشاورزان در آینده است.»

حرکت سریع به سمت دیجیتال‌سازی عملیات اجرایی

یکی از روش‏‌های اصلی تشخیص خطرات و پیش‌بینی مشکلات آتی و ارائه راه‌حل مناسب برای آن‌ها، درک دقیق زنجیره تامین است. اکثر بنگاه‌‏های بزرگ تامین‌کننده محصولات دیدی مبهم درباره تامین‌کنندگان اول و دوم خود دارند. و بسیاری از آن‌ها با تامین‌کنندگان خود به صورت عمیق و اصولی آشنایی ندارند. سرعت بخشیدن به دیجیتالی شدن باعث شده سازمان‏‌ها بتوانند در سرتاسر زنجیره ارزش (از مرحله تولید مواد اولیه تا مرحله آخر ارسال به مشتری) به ارزیابی نیازهای مشتریان خود پرداخته و سعی در برآورده کردن این نیازها کنند. به این ترتیب، سرعت پاسخ‌گویی به عملیات اجرایی بدون پرداخت هزینه اضافی بهبود می‌‏یابد.

براساس، تحقیقات مجمع جهانی اقتصاد با همکاری McKinsey شرکت‏‌ها با استفاده از فناوری‏‌های دیجیتالی پیشرفته توانسته‌‏اند به پیشرفت‏‌های قابل توجهی در حوزه زنجیره ارزش محصولات دست یابند. با توجه به این تحقیقات باید گفت:

• بهره‌وری شرکت‏‌ها 90 درصد افزایش یافته است.
• زمان فرآيند شروع تا انتهای تولید حدود 80 درصد کاهش یافت.
• سرعت ارسال محصولات به مارکت حدود 100 درصد بهبود پیدا کرده است.
• بهره‌وری انرژی 50 درصد با بهبود همراه بوده است.

آرویند کریشنا (Arvind Krishna) مدیرعامل IBM، درباره تاب‌آوری اطلاعاتی دارد. این سرباز کهنه کار حدود 350،000 نفر از کارکنان خود را در عرصه جهانی پس از همه‌گیری کرونا به دورکاری و کار از منزل تشویق کرده است. به این ترتیب، هفته‏‌های بعد شرکت IBM با کمک حدود صدها کارمند از راه دور فعالیت خود را آغاز کرد. و به سرعت با کمک رهبران آموزش دیده، کارکنان توانستند با مسئولیت‏‌ها و وظایف خود سریع‌تر آشنا شده و مسئولیت‏‌های جدید خود را در رابطه با مشتریان سریع‌تر برعهده بگیرند.

کریشنا (Krishna) می‏‌گوید: «تاب‌آوری به معنای سازگاری در محیط و خلق یک تجارت پایدار برای شرکت و مشتریان است. به همین علت، در مدت 48 ساعت توانستیم بیش از 95 درصد از کارکنان خود را به کار از منزل تشویق کنیم. به این ترتیب، کارها از راه دور و با استفاده از فناوری‌‏های فضای سایبری پیش رفتند. اما این مسئله باعث شده که کارها به اینترنت وابسته شوند و به سطح بالاتری از انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری در برنامه‌‏ها و زیرساخت‏‌های شرکت نیاز پیدا شد. علت این مسئله را هم می‏توان در دوام شرکت و عدم شکست آن حتی در شرایط بحرانی کووید ۱۹ یافت. »

تغییر مدل‎‌های تجاری

هیچ مدیرعامل یا تیم مدیریتی روی زمین وجود ندارد که بتواند پریشانی‏‌های ایجاد شده به واسطه ویروس کرونا در حوزه بهداشت و سلامت، مالی و اقتصادی را پیش‌بینی کند. با این حال، تغییرات چشم‌گیری در انتظارات مشتری، الگوهای تقاضا و ساختارهای صنعتی رخ داده است، که باعث خلق فرصت‏‌های فراوانی برای عملکرد شرکت‏‌ها و سازمان‏‌ها شده است.

زمانی که رهبران و مدیران و کسب‌و‌کارها نقشی را که در حوزه ارتباط با مشتریان ایفا می‏‌شود را آنالیز و بررسی کردند، متوجه شده‌‏اند، تاب‌‌آوری و انعطاف‌پذیری یک شایستگی مهم است که نمی‌‏توان نقش آن را دست کم گرفته و یا در مواقع چالش برانگیز و بحرانی به آن توجه کرد. رویکردهای دیجیتالی می‏‌توانند به تغییر و تحول تجربه مشتری و ارتقا ارزش مالی و فرهنگی شرکت به طرز قابل توجهی کمک کنند.

والمارت (Walmart)، پذیرش تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری را شیوه‌‎ای برای ایجاد برابری و پایداری محیط زیستی و رفاه اقتصادی در کسب‌و‌کارها دانسته است. کاتلین مک لاگلین (Kathleen McLaughlin)، مدیر ارشد پایداری خرده‌فروشی بزرگ می‏‌گوید:«این سه مورد دست در دست هم پیش می‏‌روند.» او می‏‌گوید: «در طول همه‌گیری کرونا شرکت آن‌ها به تقویت پایداری زنجیره تامین خود پرداخته اند.».

به عنوان مثال، پروژه “Walmart’s Gigaton” که در سال 2017 راه‌اندازی شده است. با هدف کاهش 1 میلیارد تن گازهای گلخانه‌‏ای در حوزه زنجیره تامین تا سال 2030 پیش می‌‏رود. بیش از 2300 تامین‌کننده شرکت Walmart با این شرکت قرارداد امضا کرده‌‏اند و گزارش داده‌‏اند که تلاش‏‌های خود را برای بسته‌بندی و حمل‌و‌نقل ضایعات مواد غذایی به کار می‏‌برند تا بتوانند از وجود حدود 136 میلیون تن آلاینده بکاهند. McLaughlin می‌‏گوید: «ما متوجه شده‌‏ایم هنگامی که از نظر شیوه‌‏های زیست محیطی امروزه زنجیره تامین انعطاف‌پذیرتری ارائه می‌‎کنیم، به انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری بیشتر برای نسل آینده نیز کمک می‏‌کنیم»

جمع‌بندی

در انتها، باید گفت همه‌گیری ویروس کرونا باعث آزمایش عزم و انعطاف‌پذیری رهبران، کارکنان و دولت‌‏ها در سرتاسر جهان شده است. شرکت‏‌هایی که در برابر این اختلال و بحران مقاومت می‏‌کنند و حتی در این مدت ارتقا یافته‌‏اند. درک کرده‌‏اند انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری اهرم‌‏های فشار نیستند، بلکه ترکیبی از اقدامات، فناوری‏‌ها، استراتژی‏‌ها و اهداف تعیین شده برای دستیابی به موفقیت در دنیای امروز هستند. جورج می‏‌گوید: «این شیوه عملکرد همان مزیت استراتژیک بلند‌مدت است که باعث ارتقا و پیشرفت شرکت‌‏ها می‏‌شود.» وی می‏‌افزاید: «تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری نیازهای ضروری آیندگان هستند.»

منبع

چنانچه نیاز به تاب‌آوری را در سازمان یا شرکت خود احساس میکنید، مقاله تاب‌آوری سازمانی: آنچه باید بدانید را مطالعه کنید.