فرهنگ سخاوت و ارتباطات در کسب‌وکار خانوادگی

خلاصه

عبارت «کسب‌وکار خانوادگی» از دو واژه بسیار متفاوت تشکیل شده است: «خانوادگی» که گرما، احساسات لطیف مربوط به عشق، شادی و حمایت را به ذهن متبادر می‌کند و «کسب‌وکار» که بر اساس پول، سود، تأثیر و دارائی‌ها سنجیده می‌شود. ما این دو واژه را کنار هم می‌گذاریم و اغلب از سنجش‌های تجاری برای وضع قوانینی برای خانواده استفاده می‌کنیم. این روش حتماً به شکست ختم می‌شود. حتی در خانواده‌هایی با بنیاد استوار و قوانین محکم هم اغلب شکاف‌ها و اختلاف‌نظرها اتفاق می‌افتند. وقتی کسب‌وکار رشد می‌کند و موفقیت‌های «مالی» به سوی آن جریان پیدا می‌کنند، موضوعات خانوادگی به شکل صعودی افزایش پیدا می‌کنند. اغلب تصور می‌شود پول علت اصلی شکاف در خانواده است زیرا پول، یک عامل قابل‌اندازه‌گیری است، اما وجه نرم‌تری به نام سخاوت – سازگار شدن با نیازها، خواسته‌ها و تمایلات همدیگر – هم دقیقاً به همین اندازه اهمیت دارد. کسب‌وکار‌های خانوادگی به همین دلیل باید فرهنگ سخاوت و ارتباطات در کسب‌وکار خانوادگی را ایجاد کنند تا خانواده و کسب‌وکار خانوادگی‌شان را در کنار هم متحد نگه دارند. تشویق خانواده برای گفتگوی باز و آزادانه درباره همه موضوعات، به‌صورت منظم و مداوم ضروری است. اگر کسب‌وکار خانوادگی بخواهد در بلندمدت تداوم داشته باشد، اعضای خانواده باید به موضوعات دشواری رسیدگی کنند. اطمینان یافتن از این که وقتی بحران ناگزیری پیش می‌آید، کسب‌وکار یا خانواده از هم نخواهد پاشید، کمک زیادی به حل مشکلات خواهد کرد.

بیشتر مطالعه کنید: 5 ویژگی کسب‌وکارهای خانوادگی بادوام

کسب‌وکار خانوادگی چیست؟

«کسب‌وکار خانوادگی» دقیقاً به چه معناست؟ تعریف‌هایی که درباره این واژه ارائه شده‌اند، یا به حدی مبهم هستند که عملاً بی‌معنا هستند (مثلاً «هر کسب‌وکاری که خودش را کسب‌وکار خانوادگی بداند») ، یا معیارهای آن به‌اندازه‌ای مفصل و جزئی هستند که تعداد نسل‌ها و درصد کنترلی که یک خانواده به‌صورت جزءبه‌جزء بر یک سازمان تجاری دارد را تعیین می‌کنند. به عقیده ما کسب‌وکار خانوادگی، هر کسب‌وکاری است که اکثریت آن در مالکیت یا کنترل یک خانواده باشد که فارغ از نام خانوادگی اعضای آن خانواده، توسط خون یا ازدواج با هم مرتبط می‌شوند. کسب‌وکار خانوادگی دارای اشکال و اندازه‌های متنوعی است. کسب‌وکارهای خانوادگی در سطح جهان بسیار پرسابقه و بادوام هستند و قدرت و نفوذ آنها روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

تصور مردم از کسب‌وکار خانوادگی اغلب یک کسب‌وکار کوچک تشکیل شده از «مادر و پدر» است. اما اکثر افراد نمی‌دانند که شرکت‌های بزرگی مثل والمارت، فیدلیتی، تاتا، کارگیل، کوچ اینداستریز و فورد هم همگی کسب‌وکار خانوادگی هستند.

عبارت «کسب‌وکار خانوادگی» از دو واژه بسیار متفاوت تشکیل می‌شود: «خانوادگی» که گرما، احساسات لطیف حول عشق، شادی و حمایت را به ذهن متبادر می‌کند و «کسب‌وکار» که بر مبنای پول، سود، تأثیر و دارائی‌ها سنجیده می‌شود. ما این دو واژه را کنار هم می‌گذاریم و اغلب از سنجش‌های تجاری برای وضع قوانینی برای خانواده استفاده می‌کنیم. حتی در خانواده‌هایی با بنیاد استوار و قوانین محکم هم اغلب شکاف‌ها و اختلاف‌نظرهایی اتفاق می‌افتند، چه برسد به آن که پای مقدار زیادی پول در میان باشد.

بخشی از این شکاف‌ها و قطع ارتباط‌ها به این حقیقت مربوط می‌شود که کسب‌وکارهای خانوادگی معمولاً کارشان را با یک کارآفرین شروع می‌کنند که یک رؤیا را به یک کسب‌وکار تبدیل می‌کند. در زمان شکل‌گیری کسب‌وکار، خانواده اغلب دور هم جمع می‌شوند – به روش مشارکتی و حمایتی – و هنگامی که کسب‌وکار به رشد و موفقیت دست پیدا می‌کند، تعداد بیشتری از اعضای خانواده می‌خواهند به آن ملحق شوند. شعار این کسب‌وکار‌ها اغلب این است «به همدیگر ملحق شوید و با هم کار کنید». معمولاً حسی از هدف و مقصد مشترک که همان موفقیت کسب‌وکار است در این خانواده‌ها وجود دارد. مؤسسان اولیه یک کسب‌وکار خانوادگی، بی‌وقفه کار می‌کنند تا رؤیایشان را به یک واقعیت تبدیل کنند و اغلب آنها کمتر دغدغه ثروت و پول دارند. البته وقتی کسب‌وکار رشد می‌کند و «موفقیت»های مالی به سمت کسب‌وکار روانه می‌شوند، موضوعات خانوادگی افزایش پیدا می‌کنند.

به همین دلیل، ما عقیده داریم که خانواده‌ها باید فرهنگ سخاوت و ارتباطات در کسب‌وکار خانوادگی را ایجاد کنند تا بتوانند خانواده و کسب‌وکار خانوادگی را کنار هم نگه دارند.

ایجاد فرهنگ سخاوت در کسب‌وکار خانوادگی با بخشیدن موارد زیر آغاز می‌شود:

• زمان
• احساسات
• انرژی
• فضا
• درک
• و بله، پول

اغلب تصور می‌شود پول علت اصلی بروز شکاف در خانواده است زیرا پول، یک عامل قابل‌اندازه‌گیری است، اما وجه نرم‌تر سخاوت – سازگاری با نیازها، خواسته‌ها و تمایلات همدیگر – هم به همین اندازه اهمیت دارد. برای کمک به اعضای خانواده‌تان در کنار آنها حضور داشته باشید و کاملاً در دسترس آنها باشید.

وقتی فردی با سخاوت شخص دیگری مواجه می‌شود، این بخشندگی را درک می‌کند و از آن قدردانی می‌کند، جو مثبتی ایجاد می‌شود و یک چرخه صعودی مثبت شکل می‌گیرد. مثلاً اگر عضوی از خانواده، سفر خانوادگی خودش را لغو کند زیرا عضو دیگری از همان خانواده گسترده، بیمار شده است و کسی باید مسئولیت قبول کند و امور جاری کسب‌وکار را مدیریت کند، شخصی که فداکاری کرده است کمتر می‌تواند با خانواده خودش وقت بگذارند و تفریح کند و شاید به دلیل لغو سفرش از نظر مالی هم ضرر کند. شاید این نوع فداکاری توسط شخصی که بیمار شده است، بدیهی و کم‌اهمیت تلقی شود زیرا لغو یک سفر تفریحی برای کسب‌وکاری که منبع درآمد همه است، ضروری فرض می‌شود. البته اگر گیرندۀ این فداکاری از این عمل شخص مقابل قدردانی کند، این قدردانی به خاطر او سپرده خواهد شد. و افراد سعی می‌کنند لطف همدیگر را جبران کنند و چرخه مثبتی در کسب‌وکار شکل می‌گیرد.

اثر دیگری که قدردانی از سخاوت دارد آن است که غرور افراد را کاهش می‌دهد. غرور و خودپرستی نقش زیادی در بروز اختلاف در درون خانواده‌ها دارند. در یک جو خیرخواهانه، دیدگاه‌های دیگران بیشتر پذیرفته می‌شوند. حتی اگر شنونده با آن ایده مخالف باشد، گفتگو درباره عقاید شخص با افرادی که ذهنیت خیرخواهانه دارند می‌تواند محیط مثبتی را ایجاد کند.

این روش به زمان نیاز دارد اما هرکسی می‌تواند آن را آغاز کند و تنها چیزی که لازم است، باورداشتن به این روش و احترام گذاشتن به آن است. سخاوت باعث سخاوت متقابل می‌شود و در ذهن دیگران به خاطر سپرده شده و قوی‌تر می‌شود.

ایجاد فرهنگ ارتباط و گفتگو نیز برای کسب‌وکار خانوادگی بسیار حیاتی است. تصمیم برای ایجاد فرهنگ ارتباطات نیاز به آن دارد که همه افراد دخیل در کسب‌وکار، این تصمیم را بپذیرند و فرهنگی از سخاوت و خیرخواهی ایجاد شود که به همه افراد اجازه می‌دهد تا رؤیاها و اشتیاق‌هایشان را آزادانه مطرح کنند. این فرهنگ به دیگران امکان می‌دهد تا این نیازهای افراد را مدنظر قرار دهند و آنها را با هدف خانوادگی نهایی تلفیق کند.

ایجاد فرهنگ ارتباطات در کسب‌وکار خانوادگی با موارد زیر آغاز می‌شود:

• گوش‌دادن حقیقی به دیگران
• گفتگو در مورد مسائل و موضوع‌ها
• خودداری از قضاوت دیگران

تشویق افراد به رفتار باز و پذیرش انواع گفتگوها، به‌صورت منظم و مداوم ضروری است. اگر یک کسب‌وکار خانوادگی بخواهد مدتی طولانی دوام بیاورد، اعضای خانواده باید بتوانند به موضوعات دشوار رسیدگی کنند. اگر یک عضو تازه از نسل بعد تصور کند که شایسته است و استحقاق سمتی در کسب‌وکار خانوادگی دارد را اما فاقد مهارت‌های لازم باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر یک عضو خانواده که کسب‌وکار را اداره می‌کند بخواهد تا تنوع ایجاد کند اما سایر اعضای خانواده با او مخالف باشند چه؟ این تصمیم چگونه می‌تواند به شکاف یا دعوای خانوادگی ختم نشود؟ مهم است که به‌محض این که مشکلات یا موضوعاتی ایجاد می‌شوند به آنها رسیدگی کنید و اصلاً به آنها بی‌توجهی نکنید زیرا مشکلات و موضوعات کوچک فراوان روی‌هم تلنبار و بزرگ می‌شوند.

درحالی‌که این دو فرهنگ را می‌توان به‌صورت مستقل از هم پیاده کرد و یا با هم تلفیق کرد، تمرین واقعی ارتباط و سخاوت، حیاتی‌ترین عنصر است. گر کسب‌وکار خانوادگی شما فرهنگی متشکل از سخاوت و ارتباطات را ایجاد کند، این فرهنگ کمک می‌کند تا مطمئن شوید وقتی بحران ناگزیری اتفاق می‌افتد، کسب‌وکار یا خانواده شما از هم نخواهد پاشید.

منبع: HBR