سلامت الکترونیک|فناوری کلید رفاه اجتماعی
در جریان همهگیری ویروس کرونا، بعضی از کشورها با استفاده از قدرت پیش بینی دادههای کلان توانستند گسترش ویروس کرونا را کنترل کنند. این تنها یکی از مواردی است که نشان میدهد چطور با به خدمت گرفتن فناوری در حوزهی سلامت میتوان از جان میلیونها انسان مراقبت و محافظت کرد. امروزه طول عمر ما بیشتر از گذشته و کمتر از آینده است. با توجه به دادههای بانک جهانی از سال 1960، امید به زندگی بیست سال افزایش یافته است. چه کسی میداند شاید در آینده نزدیک بتوانیم تا صدو پنجاه سالگی زندگی کنیم. گریگوری استاک، بیوفیزیکدان و سرپرست سابق برنامهی پزشکی فناوری و جامعه در دانشگاه کالیفرنیا هم میگوید شاید این اتفاق در آینده بیفتد. چیزی که دربارهی آن اطمینان داریم این است که زندگی طولانیتر و بهتر برای انسانها در گروی تحقیقات و فناوری است. همان کاری که برای کنترل همهگیری کرونا انجام شد.
سلامت الکترونیک چیست؟
نظام سلامت و درمان به سرعت به سمت دیجیتالی شدن حرکت میکند. در واقع این فناوری است که به همه جا نفوذ میکند. مفهوم سلامت الکترونیک یعنی استفاده از دادههای کلان در نظام سلامت و درمان، به عبارت دیگر تجهیز نظام سلامت و درمان با منابع پیشرفته برای دستیابی به مدیریت موثر، تشخیص بهینه و درنهایت مراقبت بهتر از بیمار.
سلامت الکترونیک در حال گسترش است. براساس اطلاعات منتشر شده از پروتال دادههای آمار، در سال 2018، 14.6 بیلیون دلار در این صنعت سرمایهگذاری شده است، یعنی 1200 درصد افزایش نسبت به سال 2010. محبوبیت سلامت الکترونیک بین کشورهای عضو سازمان جهانی بهداشت رو به افزایش است. به طوری که 58 درصد از آنها با به کارگیری تدابیر خاص به دنبال دیجیتالی کردن نظام سلامت خود هستند.
خدمات سلامت دیجیتال
از دیگر مزایای فناوریهای جدید در نظام سلامت و درمان میتوان به کاربرد متنوع آنها اشاره کرد. در ادامه به معرفی چند مورد از این فناوریها میپردازیم.
سلامت از راه دور
مراقبت از راه دور یعنی افرادی که در دورافتادهترین مناطق زندگی میکنند و دسترسی محدود به خدمات مراقبتی دارند هم میتوانند به از این طریق به خدمات درمانی مورد نیازشان دسترسی داشته باشند. خدمات مراقبت از راه دور باعث صرفهجویی در زمان و هزینه میشود و دیگر نیازی به رفت و آمد پزشک و بیمار نیست.
نرمافزارها
با نصب نرمافزارهای مربوط به سلامت روی تلفن همراه میتوانیم گوشی هوشمندمان را به مربی خصوصی، نمایشگر خواب، ابزار تشخیصی و… تبدیل کنیم. این برنامهها هم برای متخصصان بهداشت و درمان و هم برای بیماران در دسترس است.
بازیهای ویدیویی
متخصصان حوزهی سلامت و دانشجویان از این بازیها برای ارتقا یادگیری استفاده میکنند. البته افرادی هم که به حوزهی آسیب شناسیهای خاص علاقهمند هستند، میتوانند از این بازیها استفاده کنند.
فناوریهای پوشیدنی
واژهی نام آشنای پوشیدنی در اینجا به معنی لباسهای هوشمند و وسایل شخصی مانند مچ بند، عینک و ساعت است. البته با قابلیت نظارت و جمعآوری اطلاعات دربارهی شرایط جسمانی و سلامت ما.
واقعیت افزوده یا AR
متخصصان حوزهی بهداشت و درمان از واقعیت افزوده استفاده میکنند تا اندامهای بیمار را به شکل سهبعدی ببینند و یا سابقه درمانی بیمار را آنی بررسی کنند. در عمل جراحی نیز از این فناوری استفاده میشود یعنی پزشکان در حین عمل مجهز به گوشیهای واقعیت مجازی ویژه هستند.
پروندهی سلامت الکترونیک
پزشکان و سایر متخصصان بهداشت و درمان میتوانند با استفاده از پروندهی سلامت الکترونیک اطلاعات بیماران را در یک مکان ذخیره کنند. اما این اطلاعات همه جا در دسترس خواهد بود. بنابراین بیماران میتوانند با خیال آسوده اطلاعات خود را با پزشکان به اشتراک بگذارنند و پزشکان هم میتوانند هر زمان به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
مزایا و فواید سلامت الکترونیک
به لطف چنین خدماتی، میتوانیم از روشهای جدید، ابزار و وسایلی استفاده کنیم که برای ما سودمند هستند. در ادامه به مزایای سلامت الکترونیک میپردازیم.
بهبود نظارت بر بیمار
وسایل ارتباطی دیجیتال فرایند برقراری ارتباط را سادهترکردهاند. استفاده از این ابزار فاصله بین پزشک و بیمار را کوتاه میکند. پزشکان میتوانند شرایط سلامت بیمار خود را رهگیری کنند، همچنین فرایند درمان بیمار نیز آنی ثبت میشود.
بیماران آگاهتر
به عنوان بیمار، زمانی می توانیم تصمیمات بهتری برای سلامت خود بگیریم که نسبت به آن تصمیمات آگاه باشیم. بیماران باید قدرت مدیریت سلامت خود را داشته باشند. فناوری اطلاعات و ارتباطات کتابهای مفیدی در اختیار ما قرار میدهند. مثلا کتابهای راهنمای کاربردی در دوران همهگیری به شرط این که منابع قابل اطمینانی داشته باشند.
تشویق افراد به ایجاد عاداتهای سالم در زندگی
فناوریهای جدید روشهای خودمراقبتی را تغییر دادهاند. نرم افزارها و ابزارهای جدید تغذیه، مدت زمان انجام تمرینات ورزشی، زمان خواب و سرعت ضربات قلب ما را رهگیری می کنند.
تصمیمگیری سادهتر برای کارکنان نظام بهداشت و درمان
سلامت الکترونیک راهبرد پزشکان را در مواجهه با بیماریها تغییر داده است. متخصصان میتوانند با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات روش درمانی مناسب را انتخاب کنند و یا بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند.
مراقبتهای بهداشتی برابر و دستیافتنیتر
دسترسی به مراقبتهای بهداشتی دیگر محدود به زمان و مکان نیست. فناوری نیاز به سفرهای غیر ضرور را برای برخورداری از مراقبتهای بهداشتی از بین برده است. همچنین به لطف فناوری افراد بیشتری به ویژه محرومان از مراقبتهای بهداشتی بهرهمند شدهاند.
بیمارستانهاو کلینیکهای بهداشتی کارآمدتر
تجهیزات ارتباطی نظام درمان و سلامت را کارآمد میکند یعنی خطاهای انسانی و هزینهها کاهش میدهد. همچنین روشهایی مانند پردازش دادههای کلان خودکار هستند.
فناوریهای جدید در حوزه سلامت الکترونیک
اینترنت اشیا مراقبتهای بهداشتی را شخصیسازی میکند، باعث صرفهجویی در هزینهها میشود، تعداد تشخیصهای نادرست را کاهش میدهد و مدت زمان انتظار را کوتاه میند. در ابزاری مانند استنشاقکنندهها و دستگاه شنوایی سنج رابطه بین بدن و ابزار دیجیتال بسیار مهم است.
کلان دادهها یا big data
استفاده از big data برای تحلیل دادههای کلان باعث میشود پزشکان درمان مناسب را برگزینند. عوامل خطرآفرین و عوارض جانبی داروها را شناسایی کنند. بحران کرونا ضرورت درک کلان دادهها را بر همگان اثبات کرد.
هوش مصنوعی
متخصصان سلامت به کمک هوش مصنوعی میتوانند تصمیمات هوشمندانهتری بگیرند و روش درمانی بهتری را انتخاب کنند. درمدت بحران همهگیری کرونا متخصصان از هوش مصنوعی برای تشخیص توالی آنتی بادیها و سازگاری آنها با روشهای درمانی پیشِ رو استفاده میکردند.
بلاک چین
بلاک چینها با فراهم کردن دسترسی امن به سوابق بیمار مدیریت کارآمدتری را به ارمغان میآوردند. آزمایشگاههای داروسازی از بلاک چینها برای ذخیره دقیقتر اطلاعات مربوط به فراینده تولید دارو استفاده میکنند.
چاپ سهبعدی و چهاربعدی
متخصصان با استفاده از اسکنرهای چهار بعدی در سونوگرافی میتوانند دید دقیقتر و اساسیتری از رشد دستگاه عصبی جنین داشته باشند. درطول بحران همهگیری کرونا به دلیل کمبود تجهیزات ایمن، پزشکان از اسکنرهای سه بعدی استفاده میکردند.
چت باتها
چت بات ها، رابطهی سریعتر و مستقیمتری بین پزشک و بیمار ایجاد میکنند. درطول بیماری کرونا، سازمان جهانی بهداشت از یکی از همین چت باتها را راهاندازی کرد.
واقعیت مجازی
یکی از مهمترین نقشهای واقعیت مجازی کمک به توانبخشی بیماران و درمان اختلالات روانی است.
جمعبندی
در این مطلب شما با سلامت الکترونیک و میزان تاثیرات آن بر زندگی بیمار و پزشک تا حدودی آشنا شدهاید. در ادامه به مزایا و فواید (eHealth) electrical Health پرداخته و به برخی از ابزارهای کارآمد و جدید این حوزه اشاره کردیم. همانطور که مشاهده کردهاید، این فناوری به کاهش تعداد بیماران در زمان همهگیری ویروس کووید ۱۹ کمک فراوانی کرده است.
پاسخها