توانمندسازی زنان در صنعت گردشگری

صنعت­ گردشگری، نقش کلیدی در دستیابی به اهداف برنامۀ توسعۀ پایدار سند 2030سازمان ملل دارد. به عبارت دیگر هدف پنجم برنامۀ توسعۀ پایدار، دستیابی به برابری جنسیتی و توانمند­سازی بانوان است.

سازمان­جهانی­گردشگری(UNWTO) نمایندۀ سازمان ملل(UN) در حوزۀ گردشگری است. مأموریت این سازمان، افزایش تأثیر مثبت صنعت ­گردشگری بر زندگی بانوان است. در واقع سازمان جهانی ­گردشگری از این طریق، در تحقق برنامۀ پنجم توسعۀپایدار یعنی برابری جنسیتی و توانمندسازی تمام بانوان و دختران مشارکت­می­کند. سازمان جهانی گردشگری از سال 2007 با استفاده از کارگروه­های اخلاقی، فرهنگی، مسئولیت اجتماعی و مشارکت زنان سازمان ملل(UN WOMEN) و همکاری شرکای خارجی در سراسر جهان سعی می­کند تا مسائل جنسیتی را به عنوان عاملی مهم در صنعت­گردشگری مطرح کند. به عبارت دیگر سازمان­جهانی­گردشگری، درپی افزایش برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان است. همچنین کشورهای عضو را تشویق می­کند تا مسائل جنسیتی را در حوزۀ سیاست­‌های گردشگری خود مد نظر قرار دهند.


آیا میدانستید؟

  • در بسیاری از مناطق دنیا بیشترین فشار کاری در صنعت گردشگری بر شانۀ بانوان است.
  • بانوان تمایل دارند در مشاغل کم درآمد با وجهۀ اجتماعی پایین در حوزۀ گردشگری فعالیت کنند.
  • در کسب‌وکارهای خانگی مربوط به حوزۀ گردشگری، بانوان فعالیت­‌های بسیار زیاد اما بدون دستمزد انجام­ می­‌دهند.

«سنتر استیج» به دنبال توانمند­سازی بانوان در دوران همه­‌گیری کرونا است

سازمان جهانی گردشگری براین باور است که دوران همه‌­گیری کرونا، فرصت طلایی در اختیار صنعت گردشگری قرار داده ­است. به عبارت دیگر با استفاده از این فرصت طلایی، صنعت گردشگری می­تواند موضوع توازن جنسیتی را بازنگری کند. سازمان­ جهانی­ گردشگری با حمایت شرکت همکاری­‌های بین‌­المللی آلمان، وزارت توسعۀ اقتصادی فدرال آلمان و انجمن زنان سازمان ملل «پروژۀ سنتراستیج» را در راستای توانمند­سازی بانوان در دوران همه­‌گیری کرونا اجرا خواهدکرد. در واقع پروژۀ «سنتراستیج» با هدف افزایش توجه و تمرکز به موضوع برابری جنسیتی در مؤسسات دولتی و مشاغل مربوط به حوزۀ گردشگری در دوران همه­گیری کرونا طراحی شده است.

اقدامات پروژۀ «سنتر استیج» براساس گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری، ویراست دوم پایه‌­ریزی شده است. اقدمات پروژۀ «سنتر استیج» حوزه­‌هایی مانند: اشتغال­زایی، کارآفرینی، آموزش و پرورش، رهبری، سیاست‌­گذاری و تصمیم‌­گیری، جامعه‌مدنی و معیارهای سیاست­‌گذاری بهتر را دربرمی­گیرد. پروژۀ «سنتراستیج» به صورت آزمایشی از سال 2021 تا 2022 به صورت آزمایشی در چهار ایالت جردن (Jordan)، کاستاریکا (Costa Rica)، جمهوری دومینیکین (Dominican Republic) و مکزیک (Mexico) به اجرا درآمد.

سازمان­ جهانی­ گردشگری، دستورالعمل­‌های جدیدی در ارتباط با نیازهای بانوان در صنعت گردشگری برای بخش خصوصی و دولتی منتشر کرده است. در واقع این دستورالعمل­‌ها، ابزار لازم را در اختیار شرکت‌­های گردشگری و کسب­‌وکارهای مربوط به این حوزه قرار می­دهد تا مسائل جنسیتی را در برنامه‌­ریزی­‌ها و سیاست­گذاری‌­های خود لحاظ کنند. به عبارت دیگر از فرصت­‌های صنعت گردشگری برای توانمندسازی بانوان استفاده کنند.

این دستورالعمل­‌ها با حمایت وزارت توسعۀ اقتصادی فدرال آلمان (BMZ)، انجمن همکاری­‌های بین­‌المللی آلمان (BIZ)، انجمن زنان سازمان ملل و شرکت (GMBH) آلمان منتشر­شد. در واقع هدف از انتشار این دستورالعمل‌­ها اطمینان از بهبودی وضعیت زنان شاغل در صنعت گردشگری در شرایط نامطلوب کرونا بود. در ادامه می­توانید عناوین این دستورالعمل­‌ها را مشاهده کنید.

  1. راهنمای حفظ مسائل جنسیتی برای بخش دولتی
  2. راهبردهای جامع جنسیتی ویژه کسب­­‌وکارهای حوزۀ گردشگری

کنفرانس منطقه­‌ای سازمان جهانی­ گردشگری با موضوع توانمندسازی بانوان در قارۀآسیا و کشورهای حاشیۀ اقیانوس آرام

میزبانی این رویداد، برعهدۀ وزارت فرهنگ و هنر کشور مالزی بود. بیش از 500 نفر به شکل غیرحضوری در این کنفرانس شرکت کردند. همچنین 100 سرمایه­‌گذار محلی نیز در این گردهمایی حضور داشتند. متخصصان سازمان جهانی ­گردشگری، سیاست­‌گذاران دولتی، نمایندگان انجمن زنان سازمان ملل، نمایندگان بلندپایۀ اجتماعات زنان و سازمان­‌های مردم ­نهاد (NGO) نیز در این کنفرانس حضور داشتند و مشکلات اساسی و فرصت‌­های پیش­روی زنان منطقه در حوزۀ گردشگری را بررسی کردند. این کنفرانس با هدف مشارکت در تلاش‌­های بین‌­المللی برای دستیابی به برنامۀ توسعۀ پایدار و بررسی شرایط نامناسب اجتماعی و اقتصادی بانوان شاغل در دوران همه‌­گیری کرونا برگزار شد. همان­طور که قبلاً اشاره­ کردیم، برنامۀ پنجم سازمان ملل یعنی توسعۀ پایدار حول محور برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان می­گردد.

 سومین راهنمای جامع سازمان­ جهانی ­گردشگری

تأثیرات اجتماعی و فرهنگی کوید19، زنان در صنعت گردشگری

سومین راهنمای سازمان جهانی­گردشگری نیز به حضور بانوان در صنعت گردشگری می­پردازد. این مجموعه با همکاری انجمن زنان سازمان ملل و دپارتمان اخلاقی، فرهنگی و مسئولیت اجتماعی سازمان جهانی­گردشگری به دلیل طولانی شدن بحران کرونا منتشر شد. در واقع این راهنما، شکل بروزرسانی ­شدۀ همان دستورالعمل­‌هایی است که سازمان جهانی­ گردشگری در ماه می 2020 منتشر­کرد. راهنمای ­جامع سازمان­ جهانی ­گردشگری امکان بروزرسانی دارد. به عبارت دیگر تغییر شرایط سلامت و اطلاعات جدید در حوزۀ گردشگری را می­توان به راحتی به مجموعه اضافه­ کرد.

گزارش منطقه­‌ای دربارۀ زنان خاورمیانه و صنعت گردشگری

این گزارش منطقه‌­ای، میزان حضور زنان در صنعت گردشگری را قبل از دوران همه‌­گیری کرونا روی نقشه نشان داده ­است. هدف از این کار، ارزیابی نقش صنعت گردشگری در پیشرفت برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل است. همان­طور که قبلاً اشاره­ کردیم، هدف برنامۀ توسعۀ پایدار دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همۀ زنان و دختران است.

این گزارش، با هدف آگاهی ­بخشی درخصوص  مسئله برابری جنسیتی و تجهیز سرمایه­­‌گذاران با ابزار مورد نیازشان برای بهبود شرایط توانمندسازی بانوان منطقه منتشر شد. در زمان انتشار این گزارش عربستان ریاست گروه 20 (G20) را برعهده داشت.

کووید19، برنامۀ جامع ویژۀ بانوان

54 درصد از کارکنان سازمان جهانی ­گردشگری را زنانی تشکیل می­دهند که مهارت کمی در این زمینه دارند یا در شغل­‌های غیر­رسمی مشغول به کار هستند. به عبارت دیگر، زنان بیشترین نیروی کار سازمان جهانی گردشگری را تشکیل می­دهند. شوک اقتصادی که در دوران کرونا به صنعت گردشگری وارد شد، برای زنان بسیار سخت­تر بود. به همین دلیل سازمان جهانی گردشگری با انتشار مجموعه‌­ای از دستورالعمل­‌های جامع مناسب با این شرایط، تلاش کرد تا زنان نادیده گرفته نشوند. این مجموعه­ شامل راهبردهایی برای بهبود شرایط صنعت­ گردشگری است. سازمان جهانی گردشگری به شدت معتقد است که دوران همه‌­گیری کرونا فرصتی طلایی برای بازنگری در توازن جنسیتی، مانع‌­زدایی و برداشتن گام­‌های بلند در جهت توانمندسازی بانوان، تلاش برای بهبودی وضعیت کارکنان زن و افزایش حمایت­‌ها است. همچنین می­توان با تهیۀ گزارش­‌هایی نشان داد که تأثیرات همه‌­گیری کرونا بر زنان و مردان یکسان نیست.

برنامۀ عملیاتی (action plan) زنان در صنعت گردشگری

براساس یافته­ها و توصیه­های گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری(ویرایش دوم)، سازمان جهانی ­گردشگری با همکاری انجمن زنان سازمان ملل، آژانس توسعۀ آلمان (GIZ)، بانک جهانی و شرکت (Amadeus) برنامۀ عملیاتی را در این حوزه طراحی کردند.

این برنامه، شامل راهبردهای عملیاتی ویژه برای سرمایه­‌گذاران در حوزۀ گردشگری است. با به کارگیری این راهبردها، ظرفیت بخش‌­های مربوط به حوزۀ توانمند­سازی بانوان افزایش پیدا می­کند. این برنامۀ عملیاتی در نشست وزاری گردشگری گروه 20 در سال2019 تصویب شد. یک سال بعد، شورای اجرایی سازمان­ جهانی ­گردشگری نیز این برنامۀ عملیاتی را تأیید­کرد. انتظار می­رود از سال 2021 کشورهای عضو این برنامۀ عملیاتی را اجرایی­کنند.

زنان بومی در صنعت گردشگری

سازمان­ جهانی­گردشگری، برنامه­ای طراحی کرده­است تا با نابربری­های جنسیتی پیش­روی زنان بومی مناطق گوتالاما (Guatemala)، مکزیک(Mexico) و پرو (Peru) مقابله­کند. انجمن صلح پاریس (Paris Pease Forum) این برنامه را در سال 2020 انتخاب­ کرد.

گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری، ویرایش دوم

پس از موفقیت­‌های نسخۀ اول این گزارش در سال 2020، ویراست دوم با هدف ارزیابی میزان پیشرفت برنامۀ برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان در پنج حوزۀ اصلی اشتغال‌­زایی، کارآفرینی، رهبری، جامعه و آموزش منتشر شد. این گزارش با مشارکت سازمان­ جهانی گردشگری (UNWTO)، انجمن زنان سازمان ملل متحد، آژانس توسعۀ آلمان (GIZ)، بانک جهانی و شرکت (Amadeus)  با هدف ارزیابی نقش صنعت گردشگری در تحقق برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل منتشر شد.

در این گزارش با استفاده از اطلاعات کیفی، مطالعاتی موردی دقیق و بررسی پنج موضوع اصلی که در بالا به آن­ها اشاره کردیم، تلاش شد تا مفهوم برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان در حوزۀ صنعت گردشگری تعریف و مشخص شود. این گزارش همچنین شامل پیشینۀ پژوهش، تحقیقات میدانی، مصاحبه­ها و مطالعات موردی غنی از سراسر جهان است.

گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری

فرآیند اجرای گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری رسماً در مارس 2010 از نمایشگاه گردشگری برلین آغاز شد. برای اولین بار، در این گزارش میزان مشارکت بانوان جهان در صنعت­گردشگری منتشر شد. همچنین کتاب­راهنمایی با موضوع صنعت گردشگری و جنسیت با تمرکز بر پنج موضوع اصلی اشتغال­زایی، کارآفرینی، رهبری، جامعه و آموزش منتشر شد. همچنین گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری به بررسی موانع موجود در دستیابی به برابری جنسیتی در صنعت گردشگری پرداخت. از منظر گردشگری مسئولانه و توسعۀ محلی، صنعت گردشگری ابزاری برای توانمندسازی بانوان است.

چرا جنسیت و صنعت گردشگری ؟

در حالی که دنیا تلاش می­کند براساس معاهدۀ بین­‌المللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان به سمت برابری جنسیتی حرکت کند، متأسفانه زنان و دختران هنوز هم از تبعیض­های جنسیتی و خشونت در سراسر جهان رنج می­برند.

نکتۀ اول

سازمان­‌های بین­‌المللی و دولت­‌های محلی براساس پیمان­نامه‌­های رفع هرگونه تبعیض علیه زنان (CEDAW)، بیانیۀ پکن و برنامۀ اقدام و برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل متعهد شده‌­اند تا در جهان برابری جنسیتی ایجاد کنند. برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان پایه و اساس جوامع عادلانه است. ثابت شده ­است که صنعت گردشگری راه را برای توانمندسازی بانوان هموار می­کند. به عبارت دیگر برای ایجاد تحول در این مناطق، باید فرصت­‌های گردشگری افزایش یابد.

نکتۀ دوم

از ظرفیت حضور بانوان در صنعت گردشگری به درستی استفاده ­نشده ­است. چون درحال حاضر بیشتر بانوان در مشاغل کم ­درآمد با وجهۀ اجتماعی پایین فعالیت می­کنند. مشارکت بانوان در اقتصاد لازمۀ  ایجاد اقتصادهای قوی و شکل‌­گیری جوامع عادلانه و با ثبات است. همچنین حضور زنان باعث تحقق اهداف بین‌­المللی درجهت دستیابی به رشد وتوسعۀ اقتصادی، پایداری و حقوق بشر، بهبود وضعیت زندگی زنان و در نتیجه بهبود شرایط جوامع می­شود.

منبع

مقالات مرتبط

پیام‌ها

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *