توانمندسازی زنان در صنعت گردشگری
صنعت گردشگری، نقش کلیدی در دستیابی به اهداف برنامۀ توسعۀ پایدار سند 2030سازمان ملل دارد. به عبارت دیگر هدف پنجم برنامۀ توسعۀ پایدار، دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان است.
سازمانجهانیگردشگری(UNWTO) نمایندۀ سازمان ملل(UN) در حوزۀ گردشگری است. مأموریت این سازمان، افزایش تأثیر مثبت صنعت گردشگری بر زندگی بانوان است. در واقع سازمان جهانی گردشگری از این طریق، در تحقق برنامۀ پنجم توسعۀپایدار یعنی برابری جنسیتی و توانمندسازی تمام بانوان و دختران مشارکتمیکند. سازمان جهانی گردشگری از سال 2007 با استفاده از کارگروههای اخلاقی، فرهنگی، مسئولیت اجتماعی و مشارکت زنان سازمان ملل(UN WOMEN) و همکاری شرکای خارجی در سراسر جهان سعی میکند تا مسائل جنسیتی را به عنوان عاملی مهم در صنعتگردشگری مطرح کند. به عبارت دیگر سازمانجهانیگردشگری، درپی افزایش برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان است. همچنین کشورهای عضو را تشویق میکند تا مسائل جنسیتی را در حوزۀ سیاست‌های گردشگری خود مد نظر قرار دهند.
آیا میدانستید؟
- در بسیاری از مناطق دنیا بیشترین فشار کاری در صنعت گردشگری بر شانۀ بانوان است.
- بانوان تمایل دارند در مشاغل کم درآمد با وجهۀ اجتماعی پایین در حوزۀ گردشگری فعالیت کنند.
- در کسب‌وکارهای خانگی مربوط به حوزۀ گردشگری، بانوان فعالیت‌های بسیار زیاد اما بدون دستمزد انجام میدهند.
«سنتر استیج» به دنبال توانمندسازی بانوان در دوران همهگیری کرونا است
سازمان جهانی گردشگری براین باور است که دوران همهگیری کرونا، فرصت طلایی در اختیار صنعت گردشگری قرار داده است. به عبارت دیگر با استفاده از این فرصت طلایی، صنعت گردشگری میتواند موضوع توازن جنسیتی را بازنگری کند. سازمان جهانی گردشگری با حمایت شرکت همکاری‌های بین‌المللی آلمان، وزارت توسعۀ اقتصادی فدرال آلمان و انجمن زنان سازمان ملل «پروژۀ سنتراستیج» را در راستای توانمندسازی بانوان در دوران همهگیری کرونا اجرا خواهدکرد. در واقع پروژۀ «سنتراستیج» با هدف افزایش توجه و تمرکز به موضوع برابری جنسیتی در مؤسسات دولتی و مشاغل مربوط به حوزۀ گردشگری در دوران همهگیری کرونا طراحی شده است.
اقدامات پروژۀ «سنتر استیج» براساس گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری، ویراست دوم پایه‌ریزی شده است. اقدمات پروژۀ «سنتر استیج» حوزه‌هایی مانند: اشتغالزایی، کارآفرینی، آموزش و پرورش، رهبری، سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، جامعه‌مدنی و معیارهای سیاست‌گذاری بهتر را دربرمیگیرد. پروژۀ «سنتراستیج» به صورت آزمایشی از سال 2021 تا 2022 به صورت آزمایشی در چهار ایالت جردن (Jordan)، کاستاریکا (Costa Rica)، جمهوری دومینیکین (Dominican Republic) و مکزیک (Mexico) به اجرا درآمد.
سازمان جهانی گردشگری، دستورالعمل‌های جدیدی در ارتباط با نیازهای بانوان در صنعت گردشگری برای بخش خصوصی و دولتی منتشر کرده است. در واقع این دستورالعمل‌ها، ابزار لازم را در اختیار شرکت‌های گردشگری و کسب‌وکارهای مربوط به این حوزه قرار میدهد تا مسائل جنسیتی را در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های خود لحاظ کنند. به عبارت دیگر از فرصت‌های صنعت گردشگری برای توانمندسازی بانوان استفاده کنند.
این دستورالعمل‌ها با حمایت وزارت توسعۀ اقتصادی فدرال آلمان (BMZ)، انجمن همکاری‌های بین‌المللی آلمان (BIZ)، انجمن زنان سازمان ملل و شرکت (GMBH) آلمان منتشرشد. در واقع هدف از انتشار این دستورالعمل‌ها اطمینان از بهبودی وضعیت زنان شاغل در صنعت گردشگری در شرایط نامطلوب کرونا بود. در ادامه میتوانید عناوین این دستورالعمل‌ها را مشاهده کنید.
- راهنمای حفظ مسائل جنسیتی برای بخش دولتی
- راهبردهای جامع جنسیتی ویژه کسب‌وکارهای حوزۀ گردشگری
کنفرانس منطقه‌ای سازمان جهانی گردشگری با موضوع توانمندسازی بانوان در قارۀآسیا و کشورهای حاشیۀ اقیانوس آرام
میزبانی این رویداد، برعهدۀ وزارت فرهنگ و هنر کشور مالزی بود. بیش از 500 نفر به شکل غیرحضوری در این کنفرانس شرکت کردند. همچنین 100 سرمایه‌گذار محلی نیز در این گردهمایی حضور داشتند. متخصصان سازمان جهانی گردشگری، سیاست‌گذاران دولتی، نمایندگان انجمن زنان سازمان ملل، نمایندگان بلندپایۀ اجتماعات زنان و سازمان‌های مردم نهاد (NGO) نیز در این کنفرانس حضور داشتند و مشکلات اساسی و فرصت‌های پیشروی زنان منطقه در حوزۀ گردشگری را بررسی کردند. این کنفرانس با هدف مشارکت در تلاش‌های بین‌المللی برای دستیابی به برنامۀ توسعۀ پایدار و بررسی شرایط نامناسب اجتماعی و اقتصادی بانوان شاغل در دوران همهگیری کرونا برگزار شد. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، برنامۀ پنجم سازمان ملل یعنی توسعۀ پایدار حول محور برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان میگردد.
سومین راهنمای جامع سازمان جهانی گردشگری
تأثیرات اجتماعی و فرهنگی کوید19، زنان در صنعت گردشگری
سومین راهنمای سازمان جهانیگردشگری نیز به حضور بانوان در صنعت گردشگری میپردازد. این مجموعه با همکاری انجمن زنان سازمان ملل و دپارتمان اخلاقی، فرهنگی و مسئولیت اجتماعی سازمان جهانیگردشگری به دلیل طولانی شدن بحران کرونا منتشر شد. در واقع این راهنما، شکل بروزرسانی شدۀ همان دستورالعمل‌هایی است که سازمان جهانی گردشگری در ماه می 2020 منتشرکرد. راهنمای جامع سازمان جهانی گردشگری امکان بروزرسانی دارد. به عبارت دیگر تغییر شرایط سلامت و اطلاعات جدید در حوزۀ گردشگری را میتوان به راحتی به مجموعه اضافه کرد.
گزارش منطقه‌ای دربارۀ زنان خاورمیانه و صنعت گردشگری
این گزارش منطقه‌ای، میزان حضور زنان در صنعت گردشگری را قبل از دوران همهگیری کرونا روی نقشه نشان داده است. هدف از این کار، ارزیابی نقش صنعت گردشگری در پیشرفت برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل است. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، هدف برنامۀ توسعۀ پایدار دستیابی به برابری جنسیتی و توانمندسازی همۀ زنان و دختران است.
این گزارش، با هدف آگاهی بخشی درخصوص مسئله برابری جنسیتی و تجهیز سرمایه‌گذاران با ابزار مورد نیازشان برای بهبود شرایط توانمندسازی بانوان منطقه منتشر شد. در زمان انتشار این گزارش عربستان ریاست گروه 20 (G20) را برعهده داشت.
کووید19، برنامۀ جامع ویژۀ بانوان
54 درصد از کارکنان سازمان جهانی گردشگری را زنانی تشکیل میدهند که مهارت کمی در این زمینه دارند یا در شغل‌های غیررسمی مشغول به کار هستند. به عبارت دیگر، زنان بیشترین نیروی کار سازمان جهانی گردشگری را تشکیل میدهند. شوک اقتصادی که در دوران کرونا به صنعت گردشگری وارد شد، برای زنان بسیار سختتر بود. به همین دلیل سازمان جهانی گردشگری با انتشار مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های جامع مناسب با این شرایط، تلاش کرد تا زنان نادیده گرفته نشوند. این مجموعه شامل راهبردهایی برای بهبود شرایط صنعت گردشگری است. سازمان جهانی گردشگری به شدت معتقد است که دوران همهگیری کرونا فرصتی طلایی برای بازنگری در توازن جنسیتی، مانع‌زدایی و برداشتن گام‌های بلند در جهت توانمندسازی بانوان، تلاش برای بهبودی وضعیت کارکنان زن و افزایش حمایت‌ها است. همچنین میتوان با تهیۀ گزارش‌هایی نشان داد که تأثیرات همهگیری کرونا بر زنان و مردان یکسان نیست.
برنامۀ عملیاتی (action plan) زنان در صنعت گردشگری
براساس یافتهها و توصیههای گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری(ویرایش دوم)، سازمان جهانی گردشگری با همکاری انجمن زنان سازمان ملل، آژانس توسعۀ آلمان (GIZ)، بانک جهانی و شرکت (Amadeus) برنامۀ عملیاتی را در این حوزه طراحی کردند.
این برنامه، شامل راهبردهای عملیاتی ویژه برای سرمایه‌گذاران در حوزۀ گردشگری است. با به کارگیری این راهبردها، ظرفیت بخش‌های مربوط به حوزۀ توانمندسازی بانوان افزایش پیدا میکند. این برنامۀ عملیاتی در نشست وزاری گردشگری گروه 20 در سال2019 تصویب شد. یک سال بعد، شورای اجرایی سازمان جهانی گردشگری نیز این برنامۀ عملیاتی را تأییدکرد. انتظار میرود از سال 2021 کشورهای عضو این برنامۀ عملیاتی را اجراییکنند.
زنان بومی در صنعت گردشگری
سازمان جهانیگردشگری، برنامهای طراحی کردهاست تا با نابربریهای جنسیتی پیشروی زنان بومی مناطق گوتالاما (Guatemala)، مکزیک(Mexico) و پرو (Peru) مقابلهکند. انجمن صلح پاریس (Paris Pease Forum) این برنامه را در سال 2020 انتخاب کرد.
گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری، ویرایش دوم
پس از موفقیت‌های نسخۀ اول این گزارش در سال 2020، ویراست دوم با هدف ارزیابی میزان پیشرفت برنامۀ برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان در پنج حوزۀ اصلی اشتغالزایی، کارآفرینی، رهبری، جامعه و آموزش منتشر شد. این گزارش با مشارکت سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، انجمن زنان سازمان ملل متحد، آژانس توسعۀ آلمان (GIZ)، بانک جهانی و شرکت (Amadeus) با هدف ارزیابی نقش صنعت گردشگری در تحقق برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل منتشر شد.
در این گزارش با استفاده از اطلاعات کیفی، مطالعاتی موردی دقیق و بررسی پنج موضوع اصلی که در بالا به آنها اشاره کردیم، تلاش شد تا مفهوم برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان در حوزۀ صنعت گردشگری تعریف و مشخص شود. این گزارش همچنین شامل پیشینۀ پژوهش، تحقیقات میدانی، مصاحبهها و مطالعات موردی غنی از سراسر جهان است.
گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری
فرآیند اجرای گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری رسماً در مارس 2010 از نمایشگاه گردشگری برلین آغاز شد. برای اولین بار، در این گزارش میزان مشارکت بانوان جهان در صنعتگردشگری منتشر شد. همچنین کتابراهنمایی با موضوع صنعت گردشگری و جنسیت با تمرکز بر پنج موضوع اصلی اشتغالزایی، کارآفرینی، رهبری، جامعه و آموزش منتشر شد. همچنین گزارش جهانی زنان در صنعت گردشگری به بررسی موانع موجود در دستیابی به برابری جنسیتی در صنعت گردشگری پرداخت. از منظر گردشگری مسئولانه و توسعۀ محلی، صنعت گردشگری ابزاری برای توانمندسازی بانوان است.
چرا جنسیت و صنعت گردشگری ؟
در حالی که دنیا تلاش میکند براساس معاهدۀ بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان به سمت برابری جنسیتی حرکت کند، متأسفانه زنان و دختران هنوز هم از تبعیضهای جنسیتی و خشونت در سراسر جهان رنج میبرند.
نکتۀ اول
سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌های محلی براساس پیماننامه‌های رفع هرگونه تبعیض علیه زنان (CEDAW)، بیانیۀ پکن و برنامۀ اقدام و برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل متعهد شده‌اند تا در جهان برابری جنسیتی ایجاد کنند. برابری جنسیتی و توانمندسازی بانوان پایه و اساس جوامع عادلانه است. ثابت شده است که صنعت گردشگری راه را برای توانمندسازی بانوان هموار میکند. به عبارت دیگر برای ایجاد تحول در این مناطق، باید فرصت‌های گردشگری افزایش یابد.
نکتۀ دوم
از ظرفیت حضور بانوان در صنعت گردشگری به درستی استفاده نشده است. چون درحال حاضر بیشتر بانوان در مشاغل کم درآمد با وجهۀ اجتماعی پایین فعالیت میکنند. مشارکت بانوان در اقتصاد لازمۀ ایجاد اقتصادهای قوی و شکل‌گیری جوامع عادلانه و با ثبات است. همچنین حضور زنان باعث تحقق اهداف بین‌المللی درجهت دستیابی به رشد وتوسعۀ اقتصادی، پایداری و حقوق بشر، بهبود وضعیت زندگی زنان و در نتیجه بهبود شرایط جوامع میشود.
پیام‌ها