خود رهبری (Self Leadership) چیست و محورهای اصلی آن کدامند؟
مقدمه‌ای بر خود رهبری
در مورد اهمیت رهبری دیگران مطالب بسیاری بیان و نوشته شده‌است. اما در مورد رهبری خود چه چیزی می‌دانیم؟
من می‌دانم که توانایی ما در رهبری خود ارتباط مستقیمی با رهبری دیگران دارد. این کار در نهایت بر توانایی ما برای دستیابی به آنچه که عهده‌دار شده‌ایم، تاثیر دارد.
اما طبق آنچه بزرگان می‌گویند، گاهی ما «بدترین دشمن خودمان» هستیم. این بدین دلیل است که فراموش می‌کنیم در میان رهبری تیم و یا سازمان خود، خودمان را نیز بررسی کرده و از رفتار خود نیز مراقبت کنیم.
این مورد باعث ریسک می‌شود، زیرا اگر مراقب خودمان نباشیم نمی‌توانیم از دیگران نیز مراقبت کنیم. درحالی که این یک مفهوم آشکار است، که چهار ایده – رکن- را برای موفقیت در خود رهبری معرفی می‌کند.
این چهار رکن-ایده از برخی تفکرات برجستۀ تاریخی رهبران، برای دوام خودرهبری الهام گرفته‌اند.
چهار محور اصلی خود رهبری
- برنامۀ خود را بدانید
- خودتان را تامین کنید
- کمی بیشتر کار کنید
- دوباره ادامه دهید
1. برنامۀ خود را بدانید
استیون کاوی (Steven Covey)، نویسندۀ کتاب 7 عادت افراد کارآمد (7 Habits of Highly Effective People) می‌گوید که: «در ذهن خود از مرحلۀ آخر شروع کنید».
اولین رکن دانستن برنامۀ خود، هدف‌گذاری است. داشتن تصویری از قبل و بعد موردنیاز است، اما ابتدا باید با یک ارزیابی صادقانه و شفاف از وضعیت فعلی خود، شروع به‌کار کنید. به‌عبارت دیگر، اگر ندانید در کجا قرار دارید، چگونه می‌خواهید بدانید که به کجا می‌روید؟
همانطور که جملۀ معروف سوکریتس (Socrates) می‌گوید: «خودت را بشناس» اگر شما از وضعیت فعلی و آیندۀ خود آگاه باشید، می‌توانید به اهداف کوچک خود دست یابید که زمینه‌ای برای دستیابی به اهداف بزرگ‌تر شما هستند.
در طول راه، برای مواجه و سازگاری با شرایط درحال تغییر و برنامه‌ریزی نشده آماده باشید، زیرا آنها اجتناب ناپذیر هستند. بهترین رهبرها دید و تصوری کلی از آینده دارند، اما در صورت نیاز روش خود را نیز تغییر می‌دهند.
2. خود را تامین کنید
خیلی ساده است، اگر شما غذا نخورید، آب ننوشید و نفس نکشید نمی‌توانید به زندگی ادامه دهید. همچنین اگر ما اگر آموزش نبینیم، نمی‌توانیم رشد کنیم. این نظریه را کمی بیشتر توضیح می‌دهیم: اگر ما خودمان رشد نکنیم، نمی‌توانیم به رشد دیگران نیز کمک کنیم.
مارشال گلداسمیت (Marshall Goldsmith)، مربی مشهور رهبری و نویسندۀ کتاب «این کافی نیست» (What got you here , wont get you there) می‌گوید: «برای کمک به رشد دیگران، ابتدا از خود شروع کنید».
جان مکسول (John Maxwell)، دیگر مربی رهبری، نویسنده وکشیش، در مورد اهمیت مراقبت از خود می‌گوید:«اگر شما سوار هواپیما شده باشید، شنیده‌اید که خلبان می‌گوید « اگر شما کودکی همراه خود دارید ویا در کنار شخصی هستید که نیاز به کمک دارد، ابتدا ماسک اکسیژن را برروی دهان خود گذاشته، سپس به دیگران کمک کنید.»
دومین رکن یعنی تامین خود، به این معنی است که قبل از اینکه بتوانید دیگران را رهبری کنید، باید شایستگی پیروی شدن نیز داشته باشید. که نیازمند تامین نیازهای بدن، ذهن و روح است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، کتاب رهبران شایسته اینگونه‌اند (Follow-Worthy Leaders Do This) را مطالعه کنید.
در صورت علاقه به موضوع رهبری زنان، مقاله رهبری زنان چه جایگاه و اهمیتی در سازمان شما دارد را مطالعه کنید.
3. کمی بیشتر کار کنید
سام پارکر و مک آندرسون (Sam Parker and Mac Anderson)، نویسندگان کتاب درجه212، یک درجه بیشتر (212, The Extra Degree)، در مورد تلاش پایدار در هرکاری که عهده‌دار آن شده‌ایم، این جملۀ الهام‌بخش را بیان کردند: «در 211 درجه، آب گرم است. در 212 درجه آب به نقطۀ جوش می‌رسد و این آب جوش بخار تولید کرده و بخار باعث حرکت لوکوموتیو می‌شود». سومین رکن، کمی بیشتر کار کنید، در مورد کار سخت روزانه است که به ما یادآوری می‌کند که کارهایی که کوچک به نظر می‌رسند، می‌توانند باعث ایجاد تغییر بین رقابت و برنده شدن شوند. وقتی شما خسته هستید، بدون توجه به زمان و بدون توجه به چیزی به جایی تکیه کنید. این کار باعث می‌شود که عمیق‌تر فکر کرده و راهی برای انجام بهتر کارها پیدا کنید. وینس لومباردی (Vince Lombardi)، مربی مشهور فوتبال، می‌گوید:«کارهای کوچک باعث موفقیت می‌شوند.»
3. بلند شوید
توماس ادیسون، تعداد شکست‌هایش بیشتر از موفقیتش بوده‌است. اما به گفتۀ خودش: « من شکست نخورده‌ام، بلکه 10000 روش پیدا کرده‌ام که کارساز نبوده‌اند.»
رکن چهارم و آخر بلند شوید، به ما یادآوری می‌کند که ممکن است در مسیر دستیابی به هدف، شکست بخوریم و گاهی خیلی آرام حرکت کنیم.
اما مهم نیست که چند یار شکست می‌خوریم، بلکه پذیرفتن شکست و ادامۀ مسیر بسیار مهم است.
جمله‌ای دیگر از جان مکسول:« اگر شکست نخورید، نمی‌توانید موفق شوید». به‌طور خلاصه، انجام دهید، شکست بخورید، یاد بگیرید و دوباره انجام دهید.
سخن آخر
واقعیت تلخ در مورد رهبری این است که مردم بدون توجه به رتبه‌بندی و مسئولیت رسمی، تصمیم می‌گیرند که از چه کسی پیروی کنند. بنابراین، رهبران لایق زمانی حق رهبری دیگران را کسب می‌کنند که در رهبری روزانۀ خود قدرت‌نمایی کنند. این کار باعث می‌شود تا برای کسب موفقیت، بهتر عمل کنند.
نویسنده: الن دیرک (Alan Derek)
پاسخ‌ها