حمل‌ونقل هوشمند: چالش‌ها و راه‌حل‌ها در شهرهای هوشمند
حمل‌ونقل هوشمند، با عنوان نیروی حیاتی شهرهای مدرن، عنصر مهم اقتصادی و تسهیل‌کنندۀ توسعۀ پایدار و هوشمند شناخته می‌شود. یکی از مشکلات اساسی شهرها در سراسر جهان، طرح‌ریزی شهری هوشمند است، که راههای حمل‌ونقل شهری کارآمد و منصفانه ارائه می‌دهد. در این مقاله- اولین مقاله از سری مقاله‌های مرتبط با این موضوع- چشم‌اندازی از چالش‌های حمل‌ونقل شهری ارائه داده و مثال‌هایی از روش‌های حمل‌ونقل هوشمند شهری بیان می‌کنیم.
چالش‌های آینده و فعلی در حمل‌ونقل هوشمند
شهرهای هوشمند باید علاوه بر اینکه باعث ایجاد نوآوری، تسهیل اکوسیستم تعاملی و دستیابی به اهداف ماندگار شوند، روش‌های هوشمندی برای حمل‌ونقل نیز ارائه دهند. این چالش‌ها بخشی از چشم‌انداز در حال تغییر حمل‌ونقل شهری است، که برنامه‌ریز شهر هوشمند به آن توجه دارد. راهبردها و راه‌حل‌های مربوط به چالش‌ها و مسائل حمل‌ونقل شهری برای هر شهر متفاوت بوده و شامل این موارد می‌باشد:
- طراحی سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمد، برابر و ایمن، تلفیق آن با خدمات حمل‌ونقل (Maas) و دیگر پلتفرم‌ها
- مطابقت داشتن با نوآوری‌های حمل‌ونقل و پذیرش آنها (وسایل نقلیۀ خودران، خودروهای متصل، خودروهای برقی، وسایل نقلیۀ اشتراکی، دوچرخه‌های اشتراکی)
- ساخت و پرداخت سیاست‌ها و راهبردهایی برای افزایش تبعیت از استانداردهای کیفیت هوا و دیگر مقیاس‌های کیفیت زندگی
- توسعۀ مشارکت‌های دولتی و خصوصی و همکاری با موسسات اطلاعاتی برای در نظر گرفتن کیفیت هوا، تراکم ترافیکی، پایداری مسائل
- ایجاد زیرساخت‌های پایدار- فیزیکی و دیجیتالی- برای حمایت از روش‌های نوین حمل‌ونقل در بخش‌های دولتی و خصوصی
مشکلات حمل‌ونقل شهری
مک کینزی (McKinsey) ادعا می‌کند مناطق کمی وجود دارند که در آنها واقعیت حمل‌ونقل شهری با نیازهای مشتریان از جمله امنیت، تمیزی، قابل اعتماد بودن و کم هزینه بودن راههای انتقال از A به B ویا بالعکس، مطابقت داشته باشد. یافتن روش‌هایی برای بهبود حمل‌ونقل شهری به‌همراه کاهش ترافیک، تصادفات و آلودگی، یکی از چالش‌های فعلی در تمامی شهرهای بزرگ اروپایی می‌باشد.
اقدام برای کاهش و کنترل میزان آلودگی، جز اولویت‌های اصلی می‌باشد. در اروپا حمل‌ونقل شهری باعث تولید40% از گازهای CO2 و بیش از 70% دیگر آلاینده‌هاست. گزارشی بحرانی از دادگاه اروپا نشان می‌دهد که بیشتر کشورهای اروپایی، استانداردهای کیفی هوا را رعایت نمی‌کنند. اکنون آلودگی هوا بزرگترین ریسک برای سلامت عمومی در اروپاست که باعث 400000 مرگ زودرس در سال می‌شود، اما با وجود تاثیر زیاد هوای آلوده، برای کاهش گازهای آلوده اقدامی انجام نشده‌است.
شهری‌سازی و ادامۀ وابستگی به خودرو منجر به تراکم ترافیکی اجتناب‌ناپذیر، افزایش آلاینده‌ها و نیز مشکلاتی در ایمنی حمل‌ونقل برای قانون‌گذاران و برنامه‌ریزان می‌شود. بنابر گفته‌های مرکز تحقیقات مشترک اروپا، هزینۀ تراکم ترافیک جاده‌ای برابر با 1% تولید ناخالص داخلی برآورد شده و کاهش آن اولویت اصلی بیشتر زیرساخت‌ها، مدیریت ترافیک و مقیاس‌های بارگیری جاده است. در بسیاری از موارد دلیل ایجاد ترافیک نبود ظرفیت در زیرساخت جاده نیست، بلکه مشکل مدیریت تقاضا است.
گرچه شهرها مزیت حمل‌ونقل عمومی را کاهش آلودگی و ترافیک می‌دانند، اما ممکن است تلاش دولت در این رابطه با مدل‌های تجاری جدید مانند اوبر و دیگر سرویس‌های حمل‌ونقل اشتراکی در تضاد باشد. محبوبیت حمل‌ونقل اشتراکی، بازار حمل‌ونقل را در بیش از 600 شهر تغییر داده و در برخی موارد اوبر با افزایش آلودگی و ترافیک و نیز کاهش تعداد مسافران حمل‌ونقل عمومی، تهدید محسوب می‌شود. برای بیشتر شهروندان(به‌خصوص در مناطق حاشیۀ شهر)، حمل‌ونقل عمومی گزینۀ جذابی نیست به‌خصوص اگر ایستگاه‌ها از محل کار ویا زندگی آنها دور باشد. این مشکل، مسئلۀ مسیر اول / مسیر آخر در حمل‌ونقل عمومی است. حمل‌ونقل اشتراکی و دیگر گزینه‌های مشترک، فرصت‌هایی را برای تکمیل حمل‌ونقل عمومی ارائه می‌دهند. چالش فعلی چگونگی حل مشکل مسیر اول / مسیر آخر است و با ترکیب حمل‌ونقل عمومی و حمل‌ونقل اشتراکی، اشتراک‌گذاری خودرو و خدمات تیکتینگ هوشمند سفرهای مسافر محور را امکان‌پذیر می‌کند.
برخلاف تدابیری که برای افزایش ایمنی حمل‌ونقل در نظر گرفته شده‌است، در بسیاری از شهرها تلفات جاده‌ای در حال افزایش است و 37% کل تلفات جاده‌ای در سال 2017 را شامل می‌شود. انبوهی جمعیت شهری و نیز تعداد بالای خودروها، کامیون‌ها و وسایل حمل‌ونقل عمومی و افراد آسیب‌پذیری (افراد پیاده، دوچرخه‌سواران و موتورسواران) که در خیابان‌های شهر تردد دارند، حمل‌ونقل ایمن را با چالش بزرگی روبه‌رو کرده‌است. چالش امنیت با عادت‌های خطرناک رانندگی و نبود زیرساخت کافی برای دوچرخه‌سواران و موتورسواران،بسیار پیچیده‌تر شده‌است.
با اعتماد بیشتر به فناوری‌های دیجیتال، بخش حمل‌ونقل با افزایش ریسک در امنیت سایبری مواجه است. جرم‌های سایبری نه فقط به فناوری داده‌ها دسترسی داشته، بلکه می‌توانند به فناوری عملیاتی که سیگنال‌دهی شهری و سیستم کنترل را هدایت می‌کنند، حمله کنند. حملات سایبری می‌توانند شبکۀ حمل‌ونقل شهری را مختل کرده و باعث ایجاد وقفه در این خدمات شوند.
در توسعۀ خلاقانه روش‌های هوشمند حمل‌ونقل شهری، شهرها با این چالش مواجهند که چگونه برای افراد دارای محدودیت حرکتی و آنهایی که کمبودی در وسایل حمل‌ونقل دارند، قابل استفاده و دائمی بودن خدمات را تضمین کنند. براساس تحقیقات دانشگاه لیدز، کسانی که کمبودی در وسایل حمل‌ونقل دارند، هنگام مواجه با مسائلی از جمله زمان سفر، دسترسی، مقرون به صرفه بودن ویا مناسب بودن گزینه‌های حمل‌ونقل، با محدودیت‌های برای تامین نیازهای اولیه روبرو می‌شوند. تاثیر کمبود وسایل حمل‌ونقل در بخش‌های مختلف جامعه و فعالیت‌های فرهنگی بسیار شدید است. سیستم برنامه‌ریزی حمل‌ونقل ما افرادی را که توانایی خرید خودرو ندارند، افرادی که توانایی پرداخت هزینه‌های افزایشی حمل‌ونقل عمومی را ندارند و نیز افرادی که به‌دلیل سن، ناتوانی و نیز محل زندگی به حمل‌ونقل خصوصی و عمومی دسترسی ندارند را در شرایط دشواری قرار می‌دهد.
مثال‌هایی از روش‌های حمل‌ونقل شهری هوشمند
خدمات حمل‌ونقل (MAAS)
موول، پلتفرم نوآور خدمات حمل‌ونقل، استفاده از حمل‌ونقل چندحالتی و خدمات حمل‌ونقل اشتراکی را ترکیب و تسهیل و پرداخت از طریق یک واسط را امکان‌پذیر کرده‌است. این روش حمل‌ونقل هوشمند شهری ظرفیتی چندحالته‌ای ارائه می‌دهد که گزینه‌های حمل‌ونقل مانند حمل‌ونقل عمومی، خدمات برحسب تقاضا، اشتراک خودرو و دوچرخه را دسته‌بندی می‌کند. با دسترسی به برنامۀ موول، مشتریان می‌توانند از طریق حسابی یکپارچه، خدمات حمل‌ونقل را رزرو و هزینۀ آن را پرداخت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد MaaS ، مقالۀ « خدمات حمل‌ونقل: برنامه‌ای برای تحول؟» را مطالعه کنید.
رفتار سفر پایدار
شرکت ایناوکتوری باید متعهد باشد که با گسترش برنامۀ تایمزاپ، یک دستیار سفر هوشمند، رفتار سفر کاربران را پایدارتر کنند. تایمزاپ با بیش از 150000 کاربر، تقویم مسافر را به یک دستیار سفر حرفه‌ای تبدیل کرده و بهترین زمان و روش حمل‌ونقل را برای رسیدن به مقصدشان پیشنهاد می‌دهد و سریعاً هرگونه ترافیک ویا تاخیرهای غیر منتظره را بروز رسانی می‌کند.
در سال 2017، شرکت ایناوکتوری طرح انگیزشی تایمزاپ را با هدف کاهش آلاینده‌های ناشی از حمل‌ونقل معرفی کرده و از بیش از 250000 سفر با ماشین شخصی جلوگیری نموده‌است. این کار از تولید بیش از 650تن گاز CO2 جلوگیری کرده‌است. در سال 2018، تایمزاپ کمپین سفر هوشمند را به راه انداخت- ابتکار عملی از SmartwayZ.NL و سهام‌دارانی از بخش‌های دولتی و خصوصی- تا به افرادی که به جای خودروی شخصی از دوچرخه و حمل‌ونقل عمومی استفاده کرده ویا از منزل دورکاری می‌کنند، جایزه دهند.
روش مدیریت هوشمند ترافیک (ITS)
جاده و راههای PSI، روشی هوشمند برای مدیریت ترافیک است که از هوش مصنوعی استفاده می‌کند. روش حمل‌ونقل هوشمند شهری، خدمات مدیریت هوشمند ترافیک مانند وضعیت چراغ راهنمایی، اطلاعات کاربر راه و تغییرات فعال در ظرفیت ترافیک را ارائه می‌دهد. این روش حمل‌ونقل به‌گونه‌ای طراحی شده‌است تا با کاهش آلاینده‌های حمل‌ونقل و کاهش تراکم ترافیکی در مناطق مسکونی، به مسئولین ترافیک برای دستیابی به هدفشان کمک کند.
خدمات تراکم ترافیکی
برآورد می‌شود که حدود 30% تراکم ترافیکی در مناطق شهری به دلیل تعلل رانندگان برای پیدا کردن جای پارک است. پارکوری[3]– روشی هوشمند بر پایۀ ابر برای پارک خودرو، که در بیش از 15 شهر در سراسر جهان اجرا شده‌است- پارکینگی با اطلاعات دقیق از میزان استفاده از فضای پارک ارائه داده و همچنین از مدیریت چراغ راهنمایی سازگار، مدیریت هوشمند ترافیک و خدمات جزیی برای مسیریابی آسان در شهر هوشمند پشتیبانی می‌کند.
حمل‌ونقل با وسایل نقلیۀ سبک
حمل‌ونقل با وسایل نقلیۀ سبک – شامل سیستم‌ها و ناوگان دوچرخه و اسکوترهای برقی اشتراکی- جدیدترین فناوری در حوزۀ حمل‌ونقل است. نیاز به دوچرخه و اسکوتر در شهرها کاملاً واضح است: با افزایش تقاضا برای سفر، سیستم‌های حمل‌ونقل با وسایل نقلیۀ سبک یکدیگر را کامل می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد اسکوترهای برقی در بازار، گزارش اسکوترهای برقی: روشی زودگذر یا حمل‌ونقل هوشمند؟ را بخوانید.
ایکولترا یک شرکت نوآور اروپایی در بخش اسکوترهای اشتراکی با ناوگانی شامل بیش از 3000 اسکوتر برقی است، که در 5 شهر مستقر شده‌است. با استفاده از نرم‌افزار ایکولترا، مشتریان می‌توانند اسکوتری را رزرو و هزینۀ استفاده از آن را پرداخت کنند. هدف حمل‌ونقل الکترونیک بهبود کیفیت زندگی مشتریان، همکارای در پایداری شهری و کاهش میزان آلایندۀ CO2 است.
نوآوری در حمل‌ونقل عمومی
در شهر لوبین لهستان، یک سیستم نوآور در زمینۀ اطلاعات مشتری طراحی و اجرا شده‌است. این پروژه از مدرنیزه کردن زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری و ناوگان اتوبوس‌رانی شهری تشکیل می‌شود و همچنین شامل نصب تجهیزات GSM و GPRS برروی خودروها؛ صفحه نمایش الکترونیکی در ایستگاه‌های اتوبوس؛ ارسال نرم‌افزار مرکزی و وبسایتی که اطلاعات بروز را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد، می‌باشد. شهر لوبین در بخش نوآوری این سیستم در زمینۀ مدیریت ترافیک و روش‌های حمل‌ونقل، در بین شهرهایی با جمعیت 100000 و 350000شهر هوشمند سال نامیده شد. لوبین نشان داد که در شهرهایی با جمعیت متوسط، با مدرنیزه کردن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و بهبود ارتباط با مشتری، می‌توان به بروزرسانی‌های در تجربۀ کاربر و کیفیت حمل‌ونقل شهری دست یافت.
کاهش کسری در وسایل حمل‌ونقل
پروژۀ هایریچ، تحقیق و نوآوری‌هایی که براساس افق 2020 اروپا انجام شده‌است، مسئولیت یافتن راه‌حلی برای بهبود دسترسی، مشارکت و برابری حمل‌ونقل را برعهده دارد:
- جستجو برای مدل‌های تجاری ماندگار برای خدمات حمل‌ونقل مقرون به صرفه، دقیق و تکرارپذیر (حمل‌ونقل عمومی، اشتراک گذاری خودرو و مینی‌بوس)
- ساخت و آزمون روش‌های حمل‌ونقل که توسط استارتاپ‌ها و کارآفرینان مطرح شده‌اند.
- ماندگاری و مقیاس‌پذیری مدل‌های جدید کسبوکار در حوزۀ حمل‌ونقل
حمل‌ونقل هوشمند شهری: چشم‌اندازی برای آینده
با توجه به روند نوآوری و نیروهای تحول‌آفرین در حمل‌ونقل شهری، تصوری از آینده که چه زمانی شهروندان می‌توانند از گزینه‌های بیشتری در حمل‌ونقل مقرون به صرفه و چندحالتی لذت ببرند؛ وسایل نقلیۀ خودکار و برقی اشتراکی، جایگزین خودروها و شیوه‌های مالکیت مرسوم شوند، بسیار مهم است.
گروه مشاورۀ بوستون اعتقاد دارند که سازگاری گستردۀ فناوری‌های خودکار می‌تواند با حذف مرگ‌ومیرهای جاده‌ای، کاهش زمان سفر تا 40%، بازیابی میلیون‌ها ساعتی که در ترافیک و جابه‌جایی از بین می‌رود و سوددهی کلی برای جامعه تا 1.3 میلیون دلار، مزایای ماندگاری ایجاد کنند.
لوکاس نکرمن، کارشناس حمل‌ونقل، پیش‌بینی می‌کند که سازگاری با خودروهای برقی و تاثیر مثبت آنها بسیار سریع خواهد بود: « در جهان توسعه‌یافته، نزدیک %100 خودروهای جدید که در سال 2025 به فروش خواهند رسید، الکتریکی می‌شوند (شامل خودروهای هیبریدی) » و «هرچند خودروهای برقی مربوط به شهرها هستند، اما میراث ماندگار آن کاهش آلودگی مرگبار هوا خواهد بود».
مطالعه مقالات بیشتر در وبلاگ مدرسه کسبوکار تکاپو
پاسخ‌ها