قدرت حاکمیت در مشاغل خانوادگی

گزینش خانواده و ساختار حاکمیتی حقوقی صحیح ارتباط تنگاتنگی با چگونگی تطبیق قدرتمند اعضای خانواده با کسب و کار دارد و یکی از راه­‌های کلیدی برای موفقیت طولانی مدت بسیاری از شرکت‌­ها است.

در شیوه­‌های موفق کارآفرینی فرانسلی (STEP) سیر جهانی کسب و کار خانوادگی 2019 (PDF 19.8MB)، که از طریق یک همبستگی با کارآفرینی خصوصی KPMG برنامه­‌ریزی شده و توسعه داده شده بود، از شرکت کنندگان این بررسی سوالاتی دربارۀ ساختارهای حاکمیتی حقوقی و خانوادگی، تعداد ابزارهای حاکمیتی استفاده شده در کسب و کار خانوادگی آنان، و ارتباط بین استفاده از ابزارهای حاکمیتی و تمایلات کارآفرینی و عملکرد شرکت آنان پرسیده شد. 88% از مدیران ارشد کسب و کارهای خانوادگی که مورد بررسی قرار گرفتند میزانی متوسط تا زیاد از تطبیق را دارا بودند.

می­توان گفت که در ماه‌­های اخیر، خویشاوندی خانوادگی / کسب و کار حتی عمیق­تر از خانواده‌­های کسب و کار در مواجه با واقعیت جدید هستند. بسیاری این زمان تغییر خطیر را به عنوان بازتابی از هدف شرکت­شان و یک نگاه بازسازی شده نسبت به نقش‌­هایی که کسب و کار و خانواده می­تواند در جامعه‌­ای وسیع‌­تر ایفا کند در نظر می­گیرند. اهمیت اولویت­‌های غیرمالی یک کسب و کار خانوادگی، و یا ثروت اجتماعی-احساسی آن، وجه تمایزهای کلیدی و فواید رقابتی طولانی­مدت آن هستند. در نتیجه این امر که بسیاری از شرکت­‌های خانوادگی بر هدف کسب و کار و یا نقش‌­های خانوادگی خود متمرکز هستند امری دور از ذهن نیست.

تعدادی از مدیران ارشد خانواده‌­هایی که در مطالعۀ اصلی STEP 2019 شرکت کردند مجددا در اواخر بهار و اوایل تابستان مورد مصاحبه قرار گرفتند، و به ما در درک تاثیر کووید-19 بر دیدگاه آنان از حاکمیت خانوادگی کمک کردند. براساس شنیده­‌های ما، داشتن یک ساختار حاکمیتی خوب همراه با طرح اضطراری مقرر، دو عامل کلیدی بودند که به آنان در امر حفظ کسب و کار خود و نگهداری ادامۀ رهبری در پاسخ به مسائل اضطراری مربوط به سلامتی خانواده یاری رساندند.

این مصاحبه‌­های جامع با رهبران کسب‌وکارهای خانوادگی در سراسر دنیا، دیدگاه­‌هایی دست­اول و عمیق نسبت به عوامل موثر در عملکرد کسب و‌کارهای خانوادگی را به ما ارائه دادند.

چه تصمیماتی اهمیت زیادی دارند؟

تصمیمات در زمینۀ مسیر پیش رو، همراه با ارزش­‌های خانوادگی به عنوان پایه و اساس آن، تصمیماتی مهم و پیچیده هستند. در قلب این تصمیمات، ساختارهای حاکمیت خانوادگی باید به عنوان ابزارهایی مهم برای کمک به ارتباط خانواده­‌ها، حل مسئله و تصمیم‌­گیری مسائلی همچون چگونگی تاثیر خانواده بر کسب‌وکار و بالعکس در نظر گرفته می­شوند. به طور کلی، خانواده­‌های کسب‌وکاری، ساختارهای حاکمیت خانوادگی را بر ساختارهای حاکمیت حقوقی که میل به تاکید بیشتری، در مقایسه با صاحب امر یا خانواده، بر نقش هیئت مدیره دارند. آمریکای شمالی تنها منطقه‌­ای بود که رهبران کسب و کارها، استفاده از ساختارهای حاکمیتی حقوقی را ترجیح می­دادند.

گزارش پروژۀ کسب‌وکار خانوادگی STEP 2019 چنین دریافت که ابزارهای که به طور معمول توسط حاکمیت­‌های خانوادگی استفاده می­شدند مشاوران بیرونی، یک سیاست استخدامی خانوادگی و جلسات خانوادگی رسمی را شامل می­شدند. سایر ابزارها عبارتند از انجمن خانوادگی، یک بیانیه ماموریت خانوادگی و یک شورای خانوادگی رسمی. تقریبا نیمی از تمامی کسب و کارهای خانوادگی در سراسر دنیا (45%) فقط یک ابزار حاکمیتی خانوادگی را استفاده می­کنند؛ و 22% دو ابزار و 33% سه یا بیشتر از 3 ابزار را به کار می­گیرند. معمولاً کسب و کارهای خانوادگی در آمریکای شمالی سه ابزار و یا بیشتر را استفاده می­کنند، و حدود 45% از آنان این امر را گزارش کرده‌­اند.

همچنین، گزارش پروژۀ کسب و کار خانوادگی STEP 2019 چنین بیان کرده­ است که کسب و کارهای خانوادگی، از ابزارهای حاکمیتی حقوقی را به میزانی مشابه با ابزارهای حاکمیتی خانوادگی به کار می­گیرند. ابزارهای حاکمیتی حقوقی که بیش از سایرین به کار گرفته شده­‌اند، زنان در هیئت مدیره (31%)، ایجاد یک فرآیند جایگزینی رسمی (16%)، اجرای آئین­نامه­های خانوادگی (16%) و برقراری یک هیئت مدیره رسمی از مدیران (11%) در این امر شامل می­شوند.

چگونگی تاثیر انتخاب­های حاکمیتی بر عملکرد

یک یافتۀ جالب در زمینۀ گزارش پروژۀ کسب و کار خانوادگی STEP 2019 آن بود که استفاده از ابزارهای حاکمیتی خانوادگی، حس هویت‌پذیری افراد خانواده را با کسب و کار افزایش می­دهد. به طور خاص، کسب و کارهای خانوادگی که سه یا چهار ابزار حاکمیتی حقوقی را به کار می­گیرند، سطوح بالاتری از جهت‌­گیری کارآفرینی و عملکرد را در مقایسه با کسب و کارهای خانوادگی که فقط از یک ابزار استفاده می­کنند دارا هستند. علاوه بر این، تحقیقات KPMG نشانگر آن هستند که تعدادی کسب و کارهای خانوادگی که استفاده از یک قانون اجرایی خانوادگی را انتخاب می­کنند رو به افزایش است، این امر نشانگر آن است که آنان فواید یک دیدگاه مشترک در یاری رساندن به جلوگیری از ناسازگاری­‌ها را درک کرده­‌اند. با توجه به این که مصرف‌کنندگان تمایل به داشتن سطوح بالاتری از اعتماد در کسب و کارهای خانوادگی هستند؛ این نتیجه‌گیری که این اعتماد، به طور عمده، ریشه در جهت­‌گیری کارآفرینی و اتحاد اهداف داردکه این کسب و کارها را در طولانی مدت به موفقیت رسانده­‌اند؛ یک نتیجه‌­گیری منطقی است.

همچنین ارتباطی بین اندازه، میزان بلوغ و نوع ساختار حاکمیتی کسب و کار خانوادگی نیز وجود دارد. کسب و کارهای خانوادگی توسط بنیان­گذار و یا نسل دوم اداره می­شوند و احتمال این که بر ساختارهای حاکمیتی خانوادگی متکی باشند بیشتر است و این در حالیست که کسب و کارهای خانگی که در چندین نسل موفق بوده­اند به به کارگیری ساختارهای حاکمیتی که بیشتر در شرکت­‌های حقوقی مشاهده می­شوند تمایل دارند. به همین صورت، مطالعۀ کارآفرینی خصوصی KPMG (PDF 2.73MB) چنین یافته است که احتمال اتفاق نظر سرمایه­‌گذاران در کسب و کارهای خانوادگی کوچک‌­تر بیشتر است و این در حالیست که کسب و کارهای خانوادگی بزرگ‌­تر (کسب و کارهایی با تعداد کارمندان بیش از 250 نفر) نسبت به استفاده از هیئت­های مدیران در ساختارهای حاکمیتی خود متمایل­اند.

با توجه به این که بسیاری از کسب و کارهای خانوادگی براساس ارتباطات بین اعضای خانواده به موفقیت می­رسند و یا شکست می­خورند، این که گزارش ثروت اجتماعی-احساسی ناشی از اداره کردن یک کسب و کار خانوادگی را دارای تاثیرات سودمند می­داند امری شگفتی‌­آور نیست، و این امر در پیشتر نیز با ذکر منبع بیان شد. کسب و کارهای خانوادگی که برای جنبه­‌های ساختاری اهمیت بیشتری قائل بودند، سطوح کم­تری از جهت­‌گیری و عملکرد کارآفرینانه را دارا بودند. همچنین، در کسب و کارهای خانوادگی دارای رهبری خودکامه  و سیاق مدیریتی از بالا به پایین احتمال وجود یک حاکمیت کسب و کار ساختاری و برنامۀ جایگزینی کم­تر است، و علت را می­توان رهبری غالب معمول در چرخۀ زندگی کسب و کار و خانواده در نظر گرفت.

خانواده‌­های دارای کسب‌وکار در تمام جهان نیاز به یک تغییر را احساس می­کنند

طبق گزارشات ارائه شده از سراسر جهان،  تنها حدود 50 درصد از رهبران مشاغل خانوادگی از ساختار حاکمیتی فعلی خود راضی هستند. نیمه باقی مانده معتقدند که برای دستیابی به رشد بیشتر باید تغییر کنند. کسب‌وکارهای خانوادگی در آمریکای شمالی،  اروپا و آسیای میانه می‌توانند در سریعترین زمان ممکن تغییرات لازمه را برای اداره تجارت و کسب‌وکار خود اعمال کنند.

همانطور که قبلا ذکر شد، در آمریکای شمالی معمولا از سه یا ابزارهای بیشتری برای اعمال حاکمیت و مدیریت کسب‌وکارهای خانوادگی استفاده می‌شود. نمی‌توان ارتباط بین ابزارهای حاکمیتی خانواده و میزان تطبیق‌پذیری و سازگاری اعضای خانواده با تجارت، موفقیت و رشد مشاغل خانوادگی را انکار کرد. این تحقیق به وضوح بیانگر آن بوده است که، مشاغل خانوادگی برای دستیابی به موفقیت‌های بیشتر به استفاده از ابزارهای بیشتری برای حکومت تجاری خود نیازمند هستند. همچنین، کاربرد این ابزارها منجر به افزایش کارآمدی و در نهایت بهبود عملکرد تجاری اعضا و مدیریت در کنار یکدیگر می‌شود.

نتیجه‌گیری قدرت حاکمیت در مشاغل خانوادگی

حاکمیت خانوادگی مهم است. با بکارگیری ساختار و ابزارهای صحیح در محل مناسب، این نوع حاکمیت راهی قدرتمند برای تقویت ارتباطات خانوادگی و همچنین عملکرد است. برای بسیاری از کسب‌وکارهای خانوادگی، چنین بنظر می­رسد که ساختارهای حاکمیتی کنونی کافی نیستند و یک بررسی موشکافانه براساس آنچه که جهان در پاسخ به کووید-19 آموخته است لازم است.

منبع