برنامه مالی چیست و چگونه می‌توانیم برنامه مالی داشته باشیم؟
هنگامی که یک برنامه مالی به منظور مدیریت مسائل مالی خود دارید، نقشه مسیر معینی را برای خود خلق کردهاید. به این ترتیب، شما سریع‌تر میتوانید به اهداف مالی خود دست یابید. برنامه‌ریزی مالی را میتوان به کمک یک مشاور و متخصص حوزه امور مالی و یا به تنهایی با استفاده از کتابها و مشاورههای متخصصان امور مالی انجام داده و پیش برد. برنامه مالی تلفیقی از وضعیت مالی فعلی شما، اهداف مالی و هر استراتژی و تکنیکی مورد نیاز برای رسیدن به اهداف‌تان باشد. فراموش نکنید، یک برنامه مالی کارآمد و کاربردی شامل جزئیات مالی شما همچون میزان پس‌انداز ماهانه، بدهیهایتان، پلنهای سرمایه‌گذاری آتی، بیمه، میزان پول نقد موجود در حساب بانکی و دیگر جزئیات زندگی مالی شما است.
برنامه‌ریزی مالی چیست؟
برنامه‌ریزی مالی یک فرآیند مداوم و مستمر است که با کمک آن میتوان استرس و اضطراب مربوط به امور مالی را کاهش داد. برنامه‌ریزی مالی از نیازهای فعلی شما پشتیبانی کرده و باعث میشود به اهداف بلندمدت خود نظیر سرمایه‌گذاری برای آینده و یا تامین نیازهای مالی خود در دوران بازنشستگی دست یابید. برنامه‌ریزی مالی از اهمیت زیادی برخوردار است. علت آن را میتوان در کاهش اضطراب و استرس مالی، استفاده از حداکثر داراییها و دستیابی به اهداف آتی یافت. بدانید برنامه‌ریزی مالی فقط مختص افراد ثروتمند نیست، بلکه هر فرد بالغی نیازمند داشتن برنامه و پلن مالی برای دستیابی سریع‌تر به اهداف مالی خود است. شما میتوانید با استفاده از راهنماییها و مشاورههای مالی افراد متخصص برنامه‌ریزی مالی مناسبی برای خود داشته باشید. خوشبختانه، امروزه استفاده از مشاوران مالی آنلاین بیش از گذشته باب شده است که این مسئله میتواند برای دستیابی به اهداف مالی شما کمک کننده باشد.
۷ مرحله خلق برنامه‌ریزی مالی کاربردی و کارآمد
اهداف مالی برای خود تعیین کنید
هنگامی که شما برنامههای مالی بلندمدتی همچون خرید خانه و ماشین، راه‌اندازی کسب‌و‌کار خود و یا افزایش رفاه خود در دوران بازنشستگی دارید، حتما نیازمند داشتن یک برنامه و پلن مالی کارآمد هستید. علاوه بر این، اگر خواهان دستیابی به اهداف مالی کوتاه‌مدت نظیر پس‌انداز مبلغی کم و یا خرید گوشی تلفن هم هستید، باز هم به برنامه‌ریزی مالی نیازمند هستید. در یک کلام میتوان گفت داشتن برنامه مالی به منظور بهبود کیفیت زندگی بسیار ضروری و مهم است.
از خود بپرسید دوست دارید ۵ سال آینده کجا باشید؟ خواهان دستیابی به چه امکانات مالی هستید؟ ۲۰ یا ۱۰ سال بعد چطور؟ آیا پاسخ سوالات فوق را میدانید؟ آیا میدانید در چه زمانی و به چه صورتی میخواهید خودرو شخصی خود را خریداری کنید؟ وضعیت زندگی خود را در دوران بازنشستگی چگونه تصور میکنید؟ هنگامی که پاسخ سوالات فوق را پیدا کردید میتوانید اقدام به تعیین اهداف مالی خود کنید. توجه داشته باشید، این کار را با اهداف کوچک آغاز کرده و سپس به ندرت به اهداف بزرگت دست پیدا خواهید کرد.
به عنوان مثال، فرض کنید شما خواهان خرید خودرو شخصی با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان هستید. در ابتدا، باید نوع خودرو و زمان خرید خودرو را به صورت حدودی مشخص کنید. بدانید چه مدل خودرویی مناسب سلیقه، شخصیت و وضعیت زندگی شما است و سپس تاریخی برای خرید خودرو معین کنید. تصور کنید، شما میخواهید خرید خودرو ۲۰۰ میلیون تومانی (فارغ از هرگونه تورمی) را در مدت زمان دو سال خریداری کنید. هنگامی که مبلغ معین (۲۰۰ هزار تومان) را بر دو سال (۲۴ ماه) تقسیم میکنید، میزان مبلغ ماهانهای که باید برای خرید خودرو در ماه کنار بگذاید مشخص میشود. پس اگر میخواهید در پایان دو سال خودرو مدنظرتان را تهیه کنید هر ماه مبلغی حدود ۸ تا ۹ میلیون باید برای خودرو مدنظرتان پس انداز کنید. به این ترتیب، شما یک هدف بزرگ را به هدفی کوچک تبدیل کرده و با یک برنامه مشخص و معین برای دستیابی به آن تلاش میکنید.
پول خود را مدیریت کنید
یکی از روشهای کارآمد برای مدیریت بهتر برنامه مالی، بررسی و آنالیز ماهانه درآمدها و هزینههای در حال جریان زندگی‌تان است. هنگامی که شما به دقت میزان درآمد و هزینههای خود را آنالیز میکنید، به اطلاعات کاربردی و کارآمدی همچون میزان خرج ماهانه خود دست پیدا میکنید. بدین صورت، شما میدانید چه مقدار و بابت چه محصول یا خدماتی ماهانه پول خرج میکنید. و اینگونه دقیقتر و اصولیتر میتوانید برای خود برنامه مالی تعیین کرده و راههایی برای مدیریت بهتر و پس‌انداز درآمد خود پیدا کنید. در واقع، مشاهده اینکه بدانید پول شما کجا و چطور خرج میشود میتواند به شما در توسعه برنامههای فوری، میان‌مدت و بلندمدت مالیتان کمک کند.
بگذاید مثالی بزنیم. تصور کنید هر ماه شما مبلغی حدود دو میلیون را صرف هزینه رستوران و کافی شاپ میکنید. و شما هیچ ایدهای درباره میزان مبلغی که حدودا ماهانه برای غذای بیرون و رستوران خرج میکنید، ندارید. اما با آنالیز و بررسی دخل و خرج خود متوجه میشوید هر ماه مبلغی حدود دو میلیون بابت غذای بیرون پرداخت میکنید. اما از آنجایی که هدف شما پس‌انداز بیشتر برای خرید خودرو (در مثال فوق) است، مبلغی مشخص (مثلا ۵۰۰ تومان) برای خرید غذای بیرون در ماه کنار میگذارید. و باقی پول را در حساب مخصوصی برای خرید خودرو پس‌انداز میکنید. به این ترتیب، شما راهی برای دستیابی سریع‌تر به هدفتان پیدا کردهاید.
تکنیکها و روشهای زیادی برای مدیریت بودجه ماهانه و سالانه وجود دارد. از جمله این تکنیکها میتوان به تکنیک بودجه‌بندی ۲۰|۳۰|۵۰ اشاره کرد. براساس، این تکنیک شما باید درآمد ماهانه خود را به صورت زیر بودجه‌بندی کنید. درآمد ماهانه میتواند شامل حقوق ماهانه، مزایا و پاداش، اجاره خانهای که توسط مستاجرتان پرداخت میشود و… باشد. ۵۰ درصد از درآمد ماهانه شما باید به مسکن، خورد و خوراک، حمل و نقل، پول آب، برق و گاز، اجاره خانه و… تعلق گیرد. ۳۰ درصد از مبلغ باید برای اموری همچون خرید لباس، سفر، رستوران‌گردی، شرکت در گردهماییهای دوستانه، کلاس آشپزی و… خرج شود. و در نهایت ۲۰ درصد از درآمد باید برای اهداف مختلفی همچون سرمایه‌گذاری در آینده، خرید خودرو شخصی، رفاه دوران بازنشستگی ذخیره شود.
از کارفرمایان خود مزایا یا پاداش دریافت کنید
یکی از مزایای شناخته شده و مهم در ایران بیمه تامین اجتماعی است. به همین علت، اغلب کارکنان خواهان دستیابی به این مزیت هستند. البته، شرکتها و کمپانیهای مختلف متناسب با درآمد و اهداف خود مزایا و پاداشهایی برای کارکنانشان در نظر میگیرند. از جمله این مزایا و پاداشها میتوان به حق بیمه تامین اجتماعی، حق مسکن، اعطای پاداش به کارکنان خلاق و یا عیدی آخر سال اشاره کرد.
پیشنهاد میشود قبل از همکاری با کمپانی مدنظرتان به دقت مزایا و پاداش آن را بررسی کرده و سپس پیشنهاد همکاری آنها را متناسب با اولویتها و نیازهایتان پذیرفته و یا رد کنید. به یاد داشته باشید، مزایا و پاداش میتوانند به افزایش درآمد ماهانه شما و یا کاهش هزینههایتان (همچون کاهش هزینه مراجعه به پزشک) کمک کنند.
حتما مبلغی برای کنترل شرایط اضطراری خود کنار بگذارید
هنگامی که شما مبلغی را بابت شرایط اضطرار خود کنار میگذارید، از ایجاد فاجعههای مالی جلوگیری میکنید. شما میتوانید از کنار گذاشتن مبالغ کم و ناچیز همچون ۱، ۵ و یا ۱۰ میلیون شروع کرده و سپس این مبلغ را افزایش دهید.
تا به حال تصور کردهاید اگر ناگهان یخچال یا تلویزیون شما خراب شود چه اتفاقی میافتد؟ آیا پولی را بابت بیماری یا اتفاق ناگهانی برای خود کنار گذاشتهاید؟ هنگامی که شما مبلغی نقد در خانه و یا حساب بانکی‌تان بابت شرایط اضطرار کنار میگذارید میتوانید از رخداد خسارتهای مالی و یا گاها جانی جلوگیری کنید. حتما متناسب با شرایط زندگی خود مبلغی برای شرایط اضطرار تعیین کنید. سپس ماهانه مبلغی از درآمد خود را برای این هدف کنار بگذارید. به این ترتیب، شما میدانید مبلغی مشخص در حساب بانکی یا منزلتان دارید تا در صورت رخداد هر گونه مشکلی از آن استفاده کنید.
به هیچ وجه، وام با بهره بالا نگیرید
یکی از مهمترین اقدامات برای مدیریت بهتر مسائل مالی عدم استفاده از وامهایی با بهره بالا است. وامهای با بهره بالا باعث میشوند شما مبلغی بیش از آنچه باید پرداخت کنید، به سازمان یا کمپانی خاصی بدهکار شوید. به این علت، توصیه میشود هرگز از وامهای با بهره بالا استفاده نکنید. در ضمن، فراموش نکنید در اسرع الوقت اقساط وام خود را پرداخت کنید تا مشمول جریمه دیرکرد پرداخت وامها نشوید.
سرمایه‌گذاری کنید
امروزه بسیاری از افراد سرمایه گذاری را مخصوص افراد ثروتمند میدانند. اما باید گفت سرمایه‌گذاری یکی از راههای ساده افزایش درآمد ماهانه و پس اندازهایتان است. هنگامی که شما مبلغی را سرمایه گذاری میکنید، احتمال اینکه به پول بیشتری در مقایسه با سرمایه اولیه خود دست یابید افزایش پیدا میکند. از جمله روشهای سرمایه‌گذای میتوان به سرمایهگذاریهای بلندمدت و کوتاه‌مدت اشاره کرد. روشهایی همچون خرید طلا، اوراق بهادار و سهام، شرکت در برنامه ساخت و ساز و… جز روشهای سرمایه‌گذاری در ایران هستند. پیشنهاد میشود، حتما اطلاعات خود را درباره روشهای مختلف سرمایه‌گذاری افزایش دهید تا بتوانید بهتر به مدیریت مسايل مالی شخصی خود بپردازید.
برای رشد و افزایش رفاه مالی خود برنامه داشته باشید
هر یک از مراحل فوق به شما کمک میکنند از لحاظ مالی قوی‌تر شده و بهتر بتوانید به مدیریت مسائل مالی خود بپردازید. توجه داشته باشید، هر کدام از مراحل ذکر شده شما را از مجموعه مشکلات مالی درامان نگه میدارند. حتما مراحل فوق را رعایت کنید. به این ترتیب، میتوانید به پیشرفت مالی بیشتر و بهتری دست یابید. از جمله نکاتی که میتوانند به توسعه و رشد وضعیت مالی شما کمک کنند، میتوان مواد ذیل را نام برد:
- حتما مبلغی معین را برای دوران بازنشستگی خود کنار بگذارید. به این ترتیب، شما نگرانیهای کمتری بابت آینده مالی خود خواهید داشت.
- مبلغی معین را به مدت سه تا شش ماه برای شرایط اضطرار خود پس‌انداز کنید. بدین صورت، اگر مشکلات غیرمترقبه همچون از دست دادن شغل، همه‌گیری ویروس کرونا و… رخ دهند، شما مقداری پول برای چندین ماه پس‌انداز کردهاید.
- حتما از انواع مختلف بیمه همچون بیمه شخص ثالث، بیمه عمر و… برای محافظت از داراییها و جان عزیزانتان استفاده کنید. به این ترتیب، در صورتی که اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی همچون تصادف رخ دهند شما میتوانید از مال و جان خود محافظت کنید. معمولا، بیمه عمر پوشش پنج تا ۶۰ ساله دارد که گاها در برخی مراکز بیمه این مدت زمان متغیر است.
آیا به برنامه‌ریزی مالی نیاز دارم؟
باید گفت وجود یک برنامه مالی به شما برای کاهش مشکلات و مسائل مالی آتی زندگی‌تان کمک فراوانی میکند. هنگامی که شما متوجه میشوید مبلغی معین برای چندین ماه یا چندین سال کنار گذاشتهاید با آرامش و آسایش بیشتری میتوانید زندگی کنید. به این ترتیب، در صورت رخداد وقایع مهم زندگی همچون ازدواج، راه‌اندازی کسب‌و‌کاری جدید، فرزندآوری یا از دست دادن عزیزانتان دیگر نیازی به داشتن دغدغه مالی ندارید. فراموش نکنید، یادگیری استراتژیهای کاربردی همچون ۵۰| ۳۰| ۲۰ به شما کمک میکنند، بهتر بتوانید از پس مشکلات مالی خود برآیید.
پیشنهاد میشود، اطلاعات خود را درباره مسائل مالی و اقتصادی به روز نگهدارید تا بتوانید از دغدغههای مالی فراوان رهایی یابید. برنامهای مشخص و معین برای خرید داشته باشید و متناسب با آن به بودجه‌بندی مسائل مالی خود بپردازید. دائما پروسه مدیریت و برنامه مالی خود را توسط افراد معتمد و مطمئن بررسی و آنالیز کنید تا بتوانید ضعفهایتان را پوشش بدهید. در ضمن، مطالعه درباره مسائل مالی و استفاده از راهنماییهای افراد متخصص و حرفهای را فراموش نکنید.
سخن آخر
در انتها، امیدواریم این مطلب به شما کمک کرده باشد تا با نکات و اطلاعات کابردی و کارآمدی آشنا شده باشید. فراموش نکنید شما با صحبت درباره مسائل مالی میتوانید به بهبود وضعیت مالی خود و رفع بسیاری از مشکلات و دغدغههای مالیتان کمک کنید. در صورت نیاز حتما از مشاورههای کوچینگ مالی استفاده کنید. در ضمن، در صورت راه اندازی کسب‌و‌کاری جدید حتما مدیریت مسائل مالی کسب‌و کار خود را به فردی متخصص و حرفهای بسپارید تا از ایجاد مشکلات مالی جلوگیری کنید. بدانید و آگاه باشید در دنیای امروز باید با ترفندها و استراتژیهای مدیریت مالی آشنا باشید. پس حتما اطلاعات خود را در این رابطه به روز کنید. به این ترتیب، به بهبود وضعیت مالی و ارتقای کیفیت زندگی خود کمک فراوانی خواهید کرد.
پاسخ‌ها