آیا انقلاب صنعتی چهارم نگاه جنسیتی دارد؟
اکثر زنان شاغل در زمینه‌ی مهندسی و محاسبه به تمرکز فرآیند فناوری بر نیازهای اجتماعی کمک می‌کنند. انقلاب صنعتی چهارم، نمای آینده‌ای ترقی یافته توسط مجمع جهانی اقتصاد (WEF) می‌باشد که در آن فناوری سیستم‌های فیزیکی-سایبری چگونگی تعامل افراد را با اطلاعات و دنیای فیزیکی اطرافشان کنترل کرده و تغییر می‌دهد.
نمای WEF، مزایای اجتماعی اقتصادی گسترده‌ای را – در زمینه‌ی مراقبت‌های پزشکی،تولید، انرژی، نقل و انتقال – با ایجاد بازارها و الگوهای تجاری جدید وعده داده و از پیشرفت در تولید و فناوری‌های دیجیتالی برخوردار است. خودکارسازی و هوش مصنوعی در مرحله‌ی اصلی آن قرار دارند. با این حال، WEF تأیید می‌کند که این انقلاب، نابرابری‌های اجتماعی اقتصادی جدیدی را به‌وجود می‌آورد و بسیاری از مشاغل با مهارت‌های پایین‌تر از بین رفته و هم بر زنان و هم مردان تأثیر می‌گذارد و نتیجه‌ی آن حس رو به رشد یأس و عدم امنیت در افراد است.
آینده‌ی پیش‌بینی شده توسط WEF کاملاً با دیدگاه نوآوری جمعی OCDE (سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) که در سال 2013 مطرح شد در تضاد بود. این دیدگاه در پاسخ به این واقعیت مطرح شد که فقیرترین و آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه از پیشرفت اقتصادی ایجاد شده توسط فناوری برخوردار نیستند. با این حال، افراد بسیاری در سراسر دنیا هنوز از مزیت اصلی فناوری در انقلاب صنعتی دوم (به عبارتی دستیابی به نیروی برق) برخوردار نشده‌اند.
زنان بزرگترین گروه را در میان فقر جهانی تشکیل می‌دهند. نالدی پاندور (Naledi Pandor) وزیر علوم و فناوری آفریقای جنوبی در مورد تبعیض جنسیتی در اروپا در ماه نوامبر چنین گفت:
«نابرابری جنسیتی و تبعیض ناعادلانه، پیامدهای جهانی ویران‌کننده‌ای دارد: زنان بیشتر از مردان در جنگ‌ها می‌میرند؛ زنان بیشتر از مردان در فقر زندگی می‌کنند؛ زنان بیشتر از مردان بیکار هستند؛ زنان بیشتر از مردان از تحصیل محروم شده‌اند …».
در صورت تمایل مقاله مرتبط با این حوزه با عنوان خانم‌ها و انقلاب صنعتی چهارم را نیز مطالعه کنید.
چطور می‌توان مطمئن شد که این پیشرفت شامل زنان هم می‌شود؟
موضوع این است که انقلاب صنعتی چهارم مانند انقلاب‌های قبلی‌اش، «فاقد تمایز جنسی و طبقاتی» است. علائم هشداردهنده از قبل مدنظر بودند: در سال 2015، WEF از 800 کارشناس و مجری فناوری مربوط به بخش‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات خواست تا نقطه‌ی اوج فناوری را تا سال 2025 شناسایی کنند.
فهرست آن‌ها به منظور راستی آزمایی به این ترتیب بود:
- پوشش افراد مرتبط با اینترنت
- روبات‌های داروساز در ایالات متحده آمریکا
- اولین ماشین چاپی سه بعدی
- چاپ تولیدات مصرفی به صورت سه بعدی
- دسترسی 90 درصد جمعیت به اینترنت
- ماشین‌های بدون راننده
- اولین پیوند کبد به صورت چاپ سه بعدی
نقطه اشتراک همه‌ی این انتخاب‌ها این است که کیفیت عملکرد آن‌ها تحت تأثیر تفاوت‌های جنسیتی (در زمینه‌ی رفتاری، فیزیولوژیکی و بیوشیمی) می‌باشد. شواهد علمی موجود برای نشان دادن زمان، دلیل و چگونگی آن بسیار گسترده بوده و تأکید بر این است که چنین تفاوت‌هایی باید هنگام به‌کارگیری نتایج تحقیق جهت نوآوری و توسعه‌ی تولید درنظر گرفته شوند.
برای مثال، الگوریتم‌های به‌کار رفته برای کنترل روبات داروساز باید تشخیص دهند که الگوهای مسمومیت دارویی برای مردان طبیعی است، مردان و زنان داروها را به طرز متفاوتی سوخت و ساز می‌کنند و همچنین مطلع باشد 8 دارو از 10 داروی تجویزی که بین سال‌های 1997 و 2000 از بازار آمریکا جمع‌آوری شده‌اند برای زنان خطرناک‌تر از مردان می‌باشند.
طرح ماشین چاپ سه بعدی باید تشخیص دهد که پروتکل‌ها و قوانین موجود برای آزمودن ایمنی ماشین به استفاده از آدمک تست تصادف با جنسیت مرد بستگی دارند و بر الگوهای آسیب‌دیدگی در مردان تمرکز یافته‌اند، و این که زنان 47 درصد بیشتر در معرض خطر آسیب‌دیدگی در تصادفات اتومبیل قرار دارند و باید از الگوهای آسیب‌دیدگی متفاوتی که فقط مختص مردان نباشد استفاده کنند.
همچنین، بخش‌های محاسباتی و ارتباطی حسگرهای افزوده شده به لباس‌هایی که افراد می‌پوشند و آن‌ها را به اینترنت متصل می‌سازد باید بدانند که فیزیولوژی مردان و زنان از جنبه‌های بسیاری باهم متفاوت است و این امر بر دقت دستگاه‌ها برای شناسایی و پیش‌بینی علائم ارسال شده از شرایط عاطفی، شناختی و فیزیکی فرد، تأثیرگذار است.
برای دستیابی به مزایای پیش‌بینی شده‌ی اجتماعی اقتصادی فناوری سیستم‌های سایبری فیزیکی، نیازمند توصیه‌های اینشتین هستیم: «ما نمی‌توانیم مشکلاتمان را با همین طرز فکری که آن‌ها را به‌وجود آورده‌ایم حل کنیم». تفکر جدیدی مورد نیاز است و بسیار اهمیت دارد که دانشمندان، مهندسان، محققان مقوله جنسیت و سیاست‌گذاران در بحث مربوط به این که چه کسی در انقلاب صنعتی چهارم سود می‌برد و چه کسی با شکست مواجه می‌شود، شرکت کنند.
شروع یک گفت‌وگو در کره و ژاپن
این بحث ابتدا در کره جنوبی در همایش 10 مارس و در محل مجلس شورای ملی سئول مطرح شد. این رویداد توسط عضو پیشگام مجلس شورای ملی دکتر Mi-Ock Mun سازماندهی شد. او به خوبی از اهمیت ارتباط جنسیت و علوم آگاهی داشت. او در سمت قبلی‌اش، مدیر کل مرکز زنان در حوزه‌ی فناوری، مهندسی و علوم (WiSET) بود که عضو اصلی اجلاس سران در رابطه با برابری جنسیتی آسیا- اقیانوسیه در سال 2015 محسوب می‌شد.
در اجلاس آینده سران آسیا- اقیانوسیه در تاریخ 25-26 ماه می در توکیو، بحث‌های مطرح شده شامل ارتباط اجتماعی تحقیق و نوآوری و چگونگی تأثیرگذاری علوم بر اجرایی شدن اهداف توسعه‌ی پایدار یونسکو می‌باشند.
بسیاری از سیاست‌مداران، دانشمندان و روزنامه‌نگارانی که در همایش مجلس شورای ملی سئول شرکت داشتند چنین نتیجه‌گیری کردند که انقلاب صنعتی چهارم نیازمند تمرکز بر شرایط انسان می‌باشد و این که، به‌کارگیری یک دورنمای جنسیتی به توسعه‌ی فیزیکی- سایبری در مورد چالش‌های اجتماعی از قبیل تغذیه‌ی مردم سراسر دنیا، پاسخ‌گویی بر بالایای طبیعی، ایجاد کلان شهرهای مؤثر و جلوگیری از مرگ و میر و جراحات ناشی از وسایل نقلیه کمک شایانی می‌کند.
درنظر گرفتن این دیدگاه، هنگام بحث در مورد مزایای انقلاب صنعتی چهارم، به زنان در زمینه‌ی کارهای مهندسی و محاسباتی که اغلب در این حوزه‌ها در اقلیت هستند، کمک زیادی می‌کند. این انقلاب برای بخش‌های فناوری شریک در توسعه‌ی سیستم‌های فیزیکی- سایبری، فرصتی عالی جهت جذب بیشتر استعدادها و بهبود ظرفیت و کیفیت نوآوری محسوب می‌شود. گزارش جدیدی از الزویر (Elsevier) در رابطه با جنسیت در دورنمای تحقیق جهانی نشان می‌دهد که تعداد زنان دارای امتیاز به عنوان یک نویسنده بسیار بالاتر از تعداد زنان ابداع‌گر در چندین موقعیت جغرافیایی مهم این فهرست می‌باشد. برای مثال، در ژاپن تنها 8 درصد ابداع‌گران، زن هستند در حالی که نسبت زنان دارای امتیاز و ذکر شده در فهرست دو برابر بیشتر است.
زنان دورنمای جدیدی را به عنوان محقق یا موضوع تحقیق، به علم بخشیده‌اند. ما به این دلایل در الزویر از برابری جنسیتی حمایت می‌کنیم: ابداعات جهانی مانند اجلاس سران در مورد جنسیت، درنظر گرفتن امتیازات و هدایای کاری برای محققان زن و داشتن تنوع و فعالیت گروهی در محل کار. با ترویج برابری جنسیتی می‌توانیم به علم و افراد، امکان رسیدن به نقطه‌ی پیش‌بینی شده را داده و فرصت‌های نامحدودی را برای تحقیق و دنیا فراهم کنیم.
در صورت علاقه به موضوع انقلاب صنعتی چهارم و نگاه جنسیتی آن، گزارش مجمع جهانی اقتصاد مرتبط با این موضوع را نیز مطالعه کنید.
پاسخ‌ها