3 نوع نوآوری که آینده کسب‌و‌کار را متحول می‌کنند

بیشتر مردم در این تله فکری می‌افتند که یک کسب‌وکار برای اینکه موثر و مفید باشد، نیازی ندارد تا نوآور باشد. احتمالا با خود می‌گویند، چرا چیزی را که خراب نیست، درست کنیم؟

با این حال، نوآوری به تولید فناوری جدید یا عرضه بهترین محصول بعدی محدود نمی‌شود. نوآوری ابزار قدرتمندی است که نیاز به استفاده استراتژیک از فرایند خود برای ارائه ایده‌های جدید و پرورش آن‌ها به شیوه‌هایی دارد که باعث رشد پایدار کسب‌وکار می‌شود.

سه نوع نوآوری کلیدی و استراتژی‌های منحصربه‌فردی وجود دارد که شما می‌توانید برای کمک به پرورش ایده‌های جدید و توسعه سازمان خود از آن‌ها استفاده کنید.

نوآوری چیست؟

نوآوری مجموعه‌ای از فرایندها است که ایده‌ها، محصولات یا روش‌های جدیدی برای حل یک مسئله دارد. اغلب، نوآوری شامل رویکرد به یک ایده یا محصول موجود از منظری جدید با هدف بهبود آن می‌شود. اگرچه کارشناسان به‌سختی در مورد مجموعه‌ای قطعی از انواع نوآوری توافق دارند، اما به‌طور کلی سه نوع نوآوری بازشناسی شده است:  نوآوری محصول، فرایند و مدل کسب‌وکار.

سه نوع نوآوری اصلی

نوآوری محصول

نوآوری محصول شامل توسعه محصول جدید یا بهبود محصولی است که از پیش وجود داشته است. این کار می‌تواند به‌سادگی افزودن یک ویژگی جدید به یک کالا یا خدمات تثبیت‌شده یا پیچیده‌تر از ایجاد یک ویژگی جدید باشد. صرف نظر از رویکرد، هدف کلی از این نوع نوآوری آسان‌تر کردن زندگی مصرف‌کنندگان با حل یک مشکل به روشی غیرمنتظره یا منحص به‌فرد است.

عواملی که به نوآوری محصول منجر می‌شوند، شامل پیشرفت‌های فناورانه، تغییرات در نیازهای مشتری یا الزامات، طراحی‌های قدیمی و مواردی از این دست است. فرآیندهای نوآوری محصول با تحقیقات گسترده‌ای شروع می‌شود که فرصت‌ها را در هر یک از این حوزه‌ها شناسایی می‌کنند، ضمنا شامل راه‌هایی نیز خواهد بود که با اعمال تغییرات در خط تولید یک شرکت، می‌توان به مشتری خدمات بهتری ارائه داد.

از بسیاری جهات، نوآوری محصول برای کسب‌وکار و مصرف‌کننده سودمند است. هنگامی که یک محصول یا خدمات نوآورانه موفق باشد، نیازهای بازار را بهتر برآورده می‌کند در نتیجه باعث فروش و درآمد بیشتر شرکت می‌شود. آیفون یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های نوآوری محصول در سال‌های اخیر بوده است، زیرا عرضه آن به بازار به طور مؤثری نحوه استفاده انسان‌ها از دستگاه‌ها را برای تعامل با یکدیگر تغییر داد. اپل، در کنار سایر تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند که از او پیروی کرده‌اند، شاهد موفقیت‌های باورنکردنی بوده است.

راهنمای رایگان ما برای معرفی نوآوری در سازمان خود را دانلود کنید.

بیاموزید که چرا نوآوری مهم است و گام‌هایی که می‌توانید برای ایجاد تأثیر قابل‌توجه بر شرکت فعلی خود بردارید، بشناسید.

نوآوری فرایند

برخلاف نوآوری محصول، که به بهبود خود محصول یا خدمات مربوط می‌شود، نوآوری فرایند به بهبود فرایندهای دخیل در ایجاد، ارائه و حمایت از یک محصول یا خدمات ارتباط دارد.

گاهی اوقات این نوع نوآوری نادیده گرفته می‌شود، زیرا همیشه افزایش مستقیم یا قابل اندازه‌گیری در تقاضا یا فروش ایجاد نمی‌کند. اما در صورت موفقیت آمیز بودن، این نوع نوآوری می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش دهد و منجر به افزایش سود شود.

چند نمونه از نوآوری فرایند:

تجهیزات و فناوری‌ها را به منظور کارآمدتر شدن، ارتقا می‌دهد.

زنجیره تأمین را قابل‌ پیش‌بینی‌تر و سیستماتیک‌تر می‌کند.

 فرایندهای تجاری و گردش کار را برای کاهش زوائد و هدر رفتن‌ها، اصلاح می‌کند.

نوآوری در فرایند معمولاً با کمترین خطر همراه است، با این حال اغلب ارزش آن به‌درستی درک نمی‌شود زیرا مزایای چنین تغییراتی ممکن است فقط در داخل دیده یا ارزش گذاری شود.

بیشتر بخوانید: اکوسیستم نوآوری چیست؟

نوآوری مدل کسب‌‍وکار

نوآوری مدل کسب‌وکار، اصطلاحی گسترده‌تر و پیچیده‌تر از نوآوری محصول یا فرایند است. این نوع نوآوری به جای تمرکز بر معرفی یک محصول یا خدمات جدید یا بهبود یافته، به نحوه ارائه محصول یا خدمات به بازار مربوط می‌شود.

نوآوری مدل کسب‌وکار، در هسته خود،  فرایند تغییر ارزشی است که به مشتریان ارائه می شود و اینکه چگونه آن ارزش برای ایجاد سود ارائه می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، یک مدل کسب‌وکار خرده‌فروشی ممکن است شامل ارائه ارزش به مشتریان از طریق فروش محصولات در یک فروشگاه آجر و ملات باشد. در این مورد، نوآوری ممکن است به شکل انتقال فروشگاه به فعالیت در قالب خرده‌فروشی آنلاین باشد.

علی‌رغم ظرفیت مثبت آثار نوآوری مدل کسب‌وکار، تلاش‌های بسیاری در این حوزه با شکست مواجه می‌شوند. برای مثال، حتی گوگل، یک غول فناوری که انگشتش را روی نبض نیازهای مصرف‌کننده گذاشته، با راه‌اندازی شبکه اجتماعی خود، یعنی Google+، با چالش‌هایی مواجه شد که سقوط محصول نهایی را با خود به دنبال داشت.

کلایتون کریستنسن و همکارانش در شماره‌ای از MIT Sloan Management Review می نویسند: « نوآوری در مدل کسب‌وکار بسیار مهم‌تر از آن است که بتوان آن را به شانس و حدس و گمان فرایندهای تصادفی واگذار کرد». آن‌ها در ادامه اضافه می‌کنند: «مدیران باید بدانند که چگونه مدل‌های کسب‌وکار از طریق مراحل قابل پیش‌بینی در طول زمان توسعه می‌یابند و سپس این درک را در تصمیم‌های کلیدی در مورد مدل‌های کسب‌وکار جدید اعمال کنند».

زمانی که نوآوری مدل کسب‌وکار موفق باشد، می‌تواند فوق العاده قدرتمند باشد و تأثیری ماندگار بر یک سازمان و اقتصاد ملی یا جهانی با خود به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال، در حالی که هیچ چیز ذاتاً قابل‌توجهی در مورد محصولاتی که آمازون به فروش می رساند وجود ندارد، مدل کسب‌وکار نوآورانه این شرکت تأثیر پایدار فوق العاده‌ای بر اقتصاد ایالات متحده و اقتصاد جهانی داشته است.

3 استراتژی نوآوری منحصربه‌فرد

استراتژی‌های بسیار متفاوتی وجود دارد که کسب‌و‌کار و کارآفرینان می‌توانند برای تسهیل تفکر نوآورانه و اطلاع‌رسانی ابتکارات آینده، از آن‌ها بهره ببرند. در اینجا نگاهی به سه رویکرد جالب برای نوآوری داریم که به‌طور حتم، الهام‎بخش خواهند بود.

1. استراتژی اقیانوس آبی

استراتژی اقیانوس آبی – بر اساس کتاب محبوبی با همین عنوان- می‌تواند برای شناسایی راه‌هایی استفاده شود که در آن یک سازمان می‌تواند نوآوری کند، از رقبا متمایز شود و عملکرد کلی خود را بهبود بخشد. با وجود اینکه ایده‌های ارائه‌شده در این متن نزدیک به 15 سال عمر دارند، هنوز هم مناسب هستند و همچنان به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استراتژی اقیانوس آبی، به‌طور خاص، سازمان‌ها را تشویق می‌کند تا با تفکر بدون فرضیات و ایجاد بازارهای جدید به جای رقابت در بازارهای موجود، نوآوری کنند. برای انجام این کار، نویسندگان به شرکت‌ها توصیه می‌کنند که خود را از «اقیانوس‌های قرمز» دور کنند – جایی که رقبا در جنگ دائمی با یکدیگر هستند – و در عوض خود را در اقیانوس آبی که سرشار از پتانسیل‌های جدید و دست‌نخورده بازار است، قرار دهند.

در حالی که این استراتژی می‌تواند در هر بخش مفید باشد، به‌ویژه در مواردی که عرضه بیش از تقاضا در یک بازار خاص باشد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. برای مثال، زمانی که پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری فایل مانند Napster و LimeWire فراوان بودند، اپل با راه‌اندازی iTunes با ایجاد یک پلت‌فرم موسیقی دیجیتال قانونی و با کاربرد آسان، قفل اقیانوس آبی از فضای بازار جدید را باز کرد.

2. نوآوری باز

نوآوری باز، نوعی استراتژی است که اجازه می‌دهد شما تلاش‌های نوآوری خود را با خواسته‌ها، نیازها و ایده‌های  که شرکت و بازار کلی شما را تشکیل می دهند، هماهنگ کنید.

این استراتژی با استقبال از ورودی طیف وسیعی از منابع چه در داخل و چه در خارج از سازمان شما، امکان انتشار ایده‌های بیشتری را فراهم می‌کند و اطلاعاتی را از دیدگاه‌های مختلف به ارمغان می‌آورد که ممکن است در غیر این صورت مورد توجه قرار نگرفته باشند. برخی از روش‌های نوآوری باز حتی به مشتریان اجازه می‌دهند تا با فرآیند تحقیق و توسعه درگیر شوند و بر ارزش بینش خود به عنوان افرادی که واقعاً بازار هدف شما را تشکیل می‌دهند، تأکید کنند.

با این حال، مانند هر استراتژی دیگری، استفاده از نوآوری باز نیز با مجموعه‌ای از چالش‌ها همراه است. برای مثال، ایجاد یک فرایند مؤثر و تعریف و انتقال شفاف اهداف فرایند به مخاطبان مشارکت‌کننده، می‌تواند دشوار باشد و اگر به درستی اجرا نشود، می‌تواند مانع از ایجاد نتایج مطلوب شود.

3. نوآوری ناب

رویکرد رایج دیگر، نوآوری ناب است، فرایندی که از تفکر طراحی برای حل مشکلات با استفاده از بازخورد مشتری و در عین حال به حداقل رساندن ضایعات در چرخه توسعه استفاده می‌کند. این فرایند به آزمایش و بهبود مستمر و افزایشی ارزش می‌دهد و معمولاً برای نوآوری محصول اعمال می‌شود.

نوآوری ناب، در ساده‌ترین شکل خود شامل ایجاد راه‌حلی برای مشکل مشتری، ساختن نمونه اولیه، آزمایش آن و جمع‌آوری بازخورد از مشتری است. کلید این فرآیند، جمع‌آوری بازخورد مشتریان در مراحل اولیه و اغلب به منظور کاهش ضایعات و بهبود مستمر است.

از مزایای عمده این رویکرد می توان به تأکید آن بر یادگیری و توانایی آن در ارائه محصولات زودتر و با منابع کمتر به بازار اشاره کرد. با استفاده از استراتژی نوآوری ناب، سازمان‌ها می‌توانند درک عمیق‌تری از مشتریان خود به دست آورند و در عین حال ایده‌های جدید تولید کنند و محصولات را به روشی سریع‌تر و کارآمدتر بسازند.

برتری در نوآوری

مهم نیست که چه جنبه‌ای از سازمان خود را برای نوآوری انتخاب می‌کنید یا کدام استراتژی ای را برای استفاده در اولویت قرار می‌دهید، در هر صورت یک جزء کلیدی این فرآیند شامل جریان آزاد حل خلاقانه مسئله و ایده‌های جدید خواهد بود. برای اجرای موفقیت‌آمیز فرایند نوآوری در مقیاس بزرگ، به یک تیم نوآوری قوی و توانایی الهام بخشیدن به اعضای تیم برای تفکر خارج از چارچوب نیاز دارید.

اگر علاقمندید که به رهبر و پیشرو در کسب‌و‌کاری به سرعت در حال تغییر امروز تبدیل شوید، داشتن این دانش قوی از نوآوری ضروری است. برای کمک به ایجاد مهارت‌هایی که برای الهام بخشیدن به ایده‌های جدید و به کار بردن آن‌ها در تجارت نیاز دارید، به دنبال تحصیل و دریافت یک مدرک  مرتبط در نوآوری باشید.

مدرسه کسب و کار تکاپو، مشترک میان اتاق بازرگانی تهران و دانشگاه صنعتی امیرکبیر، برای نخستین بار در ایران، دوره‌ای جامع برای توانمندسازی شرکت‌ها برای نوآوری اجرا می‌کند. برای ثبت‌نام کلیک کنید.

منبع